Aguila de Bonelli en Álava - Preservación, crianza y conocimiento
Águila de Bonelli en Álava
MIKROTESTUEN LEHIAKETA INSTAGRAMEN: “Bonelli arranoaren abenturak Araban”
Foru Aldundi honetako Ingurumen eta Hirigintza Sailak LIFE 16 NAT/ES/235 proiektuan parte hartzen du, Mediterraneoko mendebaldeko biztanleek Bonelli arranoa azpiegitura elektrikoetara egokitzekoan, “AQUILA a-LIFE” proiektua esan ohi zaionean. Proiektu horren esparruan, Bonelli arranoa (Aquila fasciata) zaintzen lagundu asmoz, Instagramen “Bonelli arranoaren abenturak Araban” mikrotestuen lehiaketa antolatzen du Arabako Foru Aldundiak. Haren gaiak EAEn desagertzeko arriskuan katalogatuta dagoen hegazti horretaz mintzatu edo hura aipatu behar du.
Kontakizun laburrak idaztea atsegin baduzu, animatu eta literatura lehiaketa honetan parte hartu. Mikrokontakizun bat idatzi beharko duzu hark protagonista izango duenaren, hau da, Bonelli arranoaren lehengo egoera, oraingoa eta etorkizunekoa azalduko duena. Ekimen horrekin, erakundeak herritarrak kontzientziatu eta sentsibilizatu nahi ditu Euskal Autonomia Erkidegoan mehatxatuen dauden hegaztietako bati buruz.
Aquila a-LIFE proiektuaren helburuak Bonelli arranoa babesteko
Mendebaldeko Mediterraneoan Bonelli arranoaren (Aquila fasciata) presentzia murrizten ari denez, joera horri buelta ematea da Aquila a-LIFE proiektuaren helburua. Horretarako, bazterreko populazioen kontserbazioa zaindu, bere ekosistemak berreskuratu, eta populazioak indartu nahi ditu, espezieak bere banaketa gune potentzialean duen presentzia finkatu eta hedatze aldera.
GREFAk koordinatzen du Aquila a-LIFE proiektua eta, proiektuko partaide dira, Arabako Foru Aldundiaz gainera, Natura Parc Fundazioa (Mallorca), Nafarroako Ingurumen Kudeaketa, ISPRA (Sardinia-Italia) eta LPOko (Frantzia) Harrapariak Zaintzeko Zentroak (Ch.Pacteau).
Arabako Aquila a-LIFE proiektuko ekintzak 2014-2017 aldian egindako Bonelli LIFE proiektuaren jarraipena dira, eta Araban Bonelli Arranoa Kudeatzeko Planaren barruan sartzen dira. (612/2001 Foru Agindua) Programak helburu hauek ditu, besteak beste:
Bonelli arranoak Araban duen populazio ugaltzaile eta flotatzailea kontrolatzea.
Landako hazkuntza” bidez, itxian hazitako zentroetatik etorritako Bonelli arranoaren txitak sartzea (Frantzia eta GREFA).
- Ugalketa eremu berrietan arranoak sakabanatu, sedimentatu eta biltzeko prozesua monitorizatzea.
- Araban sartutako txiten irrati bidezko jarraipena egitea, eta beste erkidego hartzaile batzuekin informazioa trukatzea,
- Komunitate hartzaileak, helduaro aurreko heriotzaren lekua, unea eta arrazoiak ezagutzeko.
- Neurriak ezartzea Bonelli arranoa ez dadin linea elektrikoetan elektrokuzioaren ondorioz hil, eta, horren barruan, hegaztiok ugaldu, sartu eta sedimentatzeko guneetan arriskua eragiten duten linea elektrikoak zuzentzea.
- Abertsioaren edo arbuiatzearen ikaskuntzan” oinarritutako esperientzia pilotua garatzea, sartutako txitak ez daitezen ohitu linea elektrikoetako euskarriak erabiltzera.
- Usategiei eustea, populazioa indartzeko guneetan egon daitekeen harrapakin kopurua indartzeko.
- Tokiko biztanleriaren artean zabaltzea Bonelli arranoa zein berezia den, eta hura berreskuratzeak zein interes duen, elementu autoktonoa eta ondare naturalaren funtsezko zatia den aldetik.
Bonelli arranoaren populazioa indartzea
Proiektuan zehar, Arabako Mendialdeko eta Arabako Errioxako hainbat gunetan askatu nahi dira Bonelli arranoaren espezieko 20 txita inguru (urtean 4-5 txita), “landako hazkuntza” teknikaren bidez.
Saint Denis du Vendée (Ch.Pacteau) eta GREFAko (Madril) hazkuntza zentroetatik edo Andaluziako habia naturaletatik hartutako txitak dira, adin bertsukoak, eta hegatokidun kaiola-habia batean sartuko dira, 50 egun inguru dituztenean. 2018an, urteko 5 kume sartu dira (“Ioar, Ega, Soraia, Izki eta Leo”), bai eta ale heldugabe bat ere (“Iber”), 2017an jaioa eta Martiodako Basa Fauna Suspertzeko Zentroan eta GREFAn suspertua.
Hegan egiteko adina dutenean (65-70 egun), kumeak askatu egingo dira, eta beste 30-45 egunez egongo dira hegatokian, hegan egiteko gaitasuna garatu, goian lo egiten ohitu eta harrapakin biziak ehizatzen ikasten duten arte. Ondoren, askatu eta artifizialki elikatuko dira goiko jantokietan, gazte sakabanaketa hasi arte.
Landako hazkuntza-aldi osoan, kumeak une orotan zaintzaileek monitorizatuta eta bideo bidez zainduta egongo dira, eta harrapakin hil eta biziz elikatuko dituzte egunero, kumeek jaio diren lurraldearen inpronta jaso, ehizatzen ikasi eta, beren instintu naturalari jarraituz, sakabanatu arte.