Pinturaren gaineko esku hartzeak

Kristo gurutzatua, Jose de Riberarena, Elizbarrutiko arte sakratuaren museoa, Gasteiz

• Egilea: José de RIBERA

• Teknika: Mihisearen gaineko olio-pintura

• Data: 1643

Tamaina handiko lan honetan bi urte baino gehiagotan azterlanak egiteaz gain, materialak aztertu, historia materialari buruzko bilaketa ere egin da, agiriak hustuz eta berrikuspen bibliografikoa eginez. Horrela, esku hartze kopurua eta eragina ere ezagutu ahal izan da. Gutxienez lau aldiz zaharberritu da. Esku hartze horiek koadroaren patologien hasieraren, kausen eta aplikatutako tratamenduen datu kronologikoak eman dizkigute.

Hauek izan dira esku hartzearen fase nagusiak: 1985. urteko esku hartzean erabilitako berniz geruza lodia kentzea, ukitu koipetsuak kentzea eta berriro integratzea.

Kristo hilaren gaineko erosta. Santa Maria katedrala, Gasteiz.

• Egilea: Gaspar de Crayer

• Teknika: Mihisearen gaineko olio-pintura

• Data: 1640. urtearen ingurukoa

Euskarriak deformazioak zituen, geruza piktorikoaren narriadurak eraginez. Horiek, barruko tentsioengatik eta oihalaren gainean egindako presioengatik gertatu dira. Pinturak erretxina triterpenikoko geruza lodi bat zuen, erle-argizarizkoa, herdoilduta zegoena.

Esku hartzearen aurretik azterketak eta azterlanak egin dira: erradiazio ultramorea, erreflektografia infragorria eta X izpiak. Horrez gain, laginak hartu dira ehunak, bastidoreko zura eta geruza piktorikoak identifikatzeko.

Hauxe izan da tratamendua: bastidorea ordezkatzea, herdoilduta zegoen berniza kentzea, narriatuta zeuden bi partxeen ordez ehunezko intarsiak jartzea, iztukatzea eta berriro sartzea.

Armiñongo San Andres parrokia elizako Ama Birjina Sortzez Garbia, Araba

• Egilea: Ezezaguna.

• Teknika: Mihisearen gaineko olio-pintura

• Data: XVII. mendea

Obraren kontserbazio-egoera ez zen ona, kokatuta zegoen tokiaren baldintzengatik eta materialen berezko zahartzearengatik. Hauek izan dira ikusitako narriadura nagusiak: oihalaren eta eusteko iltzeen herdoiltzea eta onddoen eraso biologikoa, orban zuriak sortzen zituena. Bestalde, bastidore finkoak, ziririk gabekoak, ez zuen usten euskarria tenkatzen. Horren ondorioz, mihisea deformatzen zen eta geruza piktorikoaren gainean markak zeuden. Hor, arrailak ikusten ziren mantu urdin baten gainean, eta ileak, ziur asko materialen elastikotasun galerarengatik. Bestalde, burruntzaliek oso harrotuta zeuden ertzak zituzten.

Hauxe izan da tratamendua: aurrealdean eta atzealdean metatutako zikinkeria kentzea, geruza piktorikoa itsasgarri naturalarekin finkatzea xurgatze mahaian, ertzak kentzea eta herdoilduta zegoen berniz geruza kentzea.

"Kalbarioko erromeriatik bueltan", Ignacio Díaz Olanorena, Arabako Arte Ederren Museoa

• Egilea: Ignacio DÍAZ OLANO

• Teknika: Mihisearen gaineko olio-pintura

• Data: 1901-1903

Pinturaren gutxi gorabeherako dimentsioa 226 x 326 cm da. Tentsioa galduta zegoen eta hainbat deformaziorekin, eraginkortasunik ezaren eta oihalaren pisuarekin kopatuta zegoen bastidorearen kontserbazio egoera txarraren ondorioz. Koloretako geruza berniz geruza batekin ezkutatuta zegoen, aurreko esku hartze batean emandakoa, eta denboraren igarotzearen ondorioz herdoilduta.

Hauxe izan da esku hartzea: bastidorea ordezkatzea, forradura flotatzailea egitea, oihala babesteko eta egonkortasuna emateko, berniz geruza kentzea eta azken babesa.

Atzealdean, kartoi neutrozko atzeko babesak jarri ditugu, lana, hormako hezetasunetatik eta lekualdaketen bibrazioetatik babesteko.