Ohiko galderak

PFEZaren aitorpenak ondoko sistema hauen bidez aurkez daitezke:

A - RENTAFÁCIL:

1. Arabako Foru Aldundiak Arabako zergadun askoren helbideetara apirileko lehenengo astean bidaltzen dituen autoaitorpen proposamenak dira, eta legez autolikidaziotzat hartuko dira zergadunak adostasuna ematen duen edo proposamen hori aldatzeko eskatzen duen garaian.

2. Halaber, autolikidazio proposamen horiek kalkulatzen zaizkien zergadunek aldatu ahal izango dituzte, haien barruan honako hauek sartzeko:

• a) Etxebizitzetatik datozen kapital higiezinaren etekinak, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzko azaroaren 27ko 33/2013 Foru Arauaren 32. artikuluaren 1. apartatuan aipatzen direnak.
• b) Ohiko etxebizitza alokatzeagatiko kenkaria, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzko azaroaren 27ko 33/2013 Foru Arauaren 86. artikuluan aurreikusitakoa.
• c) Bankuko helbideratze-kontua

Aldaketa horiek Arabako Foru Aldundiaren egoitza elektronikoan egin behar dira, www.araba.eus web orrian. Horretarako, baliozkoak izango dira IZENPEk emandako Bak eta Bakq identifikazio eta sinadura elektronikorako baliabideak, bai eta egoitza elektroniko horretan baliozkoa den beste edozein ziurtagiri digital ere.

Zergadunak aldaketa horiek egin dituela eta aldatutako proposamena onartu duela egiaztatzen den unean, proposamen horrek autolikidazioaren balio juridikoa izango du, eta dagokion kuota itzuli edo, hala badagokio, helbideratuko da.

Adostasuna jakinarazi edo aldaketa egin eta gero, kuotaren emaitza itzultzekoa baldin bada, itzulketa egingo da (apirilaren 5ean hasiko dira egiten itzulketak), eta kuotaren emaitza ordaintzekoa baldin bada, haren zenbatekoa helbideratuko da, zatikatuta. Zordunketa datak: % 60, ekainaren 26an, eta gainerako % 40, 2023ko azaroaren 10ean, autoaitorpen proposamenean ageri den kontuan.

3. Zergadunak ez badu ematen bere adostasuna edo ez badu eskatzen proposamen kalkulatua aldatzeko, administrazio ekintza ez egindakotzat emango da, eta zergadunak pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren 2022ko aitorpena aurkeztu beharko du – eginbehar hori baldin badu – aurkezpen modu hauetako edozeinetan: rent@raba edo rentared.

4. Zergadunei igorritako aitorpen proposamenen baieztapenak, Arabako Foru Aldundiaren egoitza elektronikoan, bai eta Foru Aldundiaren egoitza elektronikoan www.araba.eus-en bitartez haiei egiten zaizkien aldaketak ere, 2023ko apirilaren 3tik ekainaren 18ra egin ahal izango dira.

Proposamen horien baieztapenak, finantza-entitate laguntzaileetan, 900 111 202 telefono zenbakian eta www.araba.eus webgunean, ziurtagiri elektronikorik gabe, 2023ko apirilaren 19tik ekainaren 18ra bitartean egin ahal izango dira.

Halaber, proposamen horien aldaketak, Foru Ogasunaren bulegoetan, 2023ko apirilaren 19tik ekainaren 26ra bitartean egin ahal izango dira, baldin eta zergaduna ez badago Ogasunaren bulegoetan aitorpena egiteko baztertze-kasuetakoren batean (ikusi RENT@RABA atala).

B - RENT@RABA:

1. “rent@raba” pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren aitorpenak egiteko zerbitzu bat da, aitorpen modalitate horretaz baliatzeko baldintzak betetzen dituzten zergadunei eskaintzen zaiena. Zerbitzu hori Arabako Foru Aldundiaren Ogasun bulegoetan ematen da.

Halaber, Arabako Foru Aldundian akreditatutako aholkularitza eta gestoriek sistema honen bidez aurkez ditzakete zergadunen aitorpenak.

BORONDATEZKO ORDEZKARITZA

Arabako Foru Aldundian akreditatutako aholkularitza edo gestoria baten bidez aurkezten baldin bada aitorpena, pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren aitorpenak RENTARABA modalitatean aurkezteko beharrezkoa izango da borondatezko ordezkaritzako 2 a) azpimaila ematea, bat etorriz Foru Gobernu Kontseiluaren 11/2021 FORU DEKRETUArekin, zeinaren bidez onesten baita Kontseiluaren apirilaren 13ko 15/2010 Foru Dekretuaren aldaketa (dekretu honek Arabako Foru Ogasunean zergen arloko zenbait izapide eta jarduera egiteko emandako borondatezko ordezkaritza arautu zuen eta Borondatezko Ordezkarien Erregistroa sortu zuen).

Halaber, konfiantzazko pertsona bati baimena eman nahi bazaio RENTAFACIL modalitateko autolikidazio proposamenak bistaratzeko, aldatzeko eta onartzeko, eta RENTARED modalitateko autolikidazioak aurkezteko, borondatezko ordezkaritzaren 2 a azpimaila eman ahal izango du, bat etorriz Foru Gobernu Kontseiluaren 11/2021 FORU DEKRETUArekin, zeinaren bidez onesten baita Kontseiluaren apirilaren 13ko 15/2010 Foru Dekretuaren aldaketa (dekretu honek Arabako Foru Ogasunean zergen arloko zenbait izapide eta jarduera egiteko emandako borondatezko ordezkaritza arautu zuen eta Borondatezko Ordezkarien Erregistroa sortu zuen).

2. Foru Ogasunaren bulegoetan aitorpenak egiteko aurrez aurreko zerbitzua erabili ahal izango dute pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren zergadun guztiek, honako kasu hauetakoren batean daudenek izan ezik:

• Jarduera ekonomikoren bat egiten dutenak.

• 2022ko ekitaldian ohiko etxebizitza eskualdatu dutenak.

• 2022ko ekitaldian balore higigarriak (akzioak...) edo ondasun higiezinak (etxeak, lurrak...) saltzeko hiru eragiketa baino gehiago egin dituztenak.

• 2022ko ekitaldian balore merkatu arauturen batean negoziatzeko onartzen ez diren merkataritza-sozietateetako akzioak edo partaidetzak eskualdatu dituztenak.

Foru bulegoetan edo aholkularitza eta gestorietan arreta emateko epeak

Apirilaren 19tik aurrera, Foru Ogasunaren bulegoek errenta aitorpenak egiteko eta RENTAFACILeko proposamenak aldatzeko zerbitzua eskaintzen jarraituko dute, aldez aurretik hitzordua eskatuta.

Apirilaren 3tik aurrera, aholkularitza eta gestoriek beren bezeroen errenta eta ondare aitorpenak aurkeztu ahal izango dituzte.

C - RENTARED:

Aitorpen hauek zergadunek egiten dituzte, pertsona fisikoen errentaren gaineko zergarako eta ondarearen gaineko zergarako laguntza-programa informatikoa, Arabako Foru Aldundiak egindakoa, erabiliz, eta Arabako Foru Aldundiaren egoitza elektronikora helarazten dituzte www.araba.eus-en bidez.

Zure aitorpena sistema honen bidez aurkeztu ahal izango duzu apirilaren 3tik aurrera.

Aitorpen hauek bidaltzeko, baliozkoak izango dira IZENPEk emandako Bak eta Bakq identifikazio eta sinadura elektronikorako baliabideak, bai eta egoitza elektroniko horretan baliozkoa den beste edozein ziurtagiri digital ere.

2022ko PFEZaren aitorpena aurkezteko aukeratzen den modalitatearen arabera, ondoko hauek dira epeak:

1 - RENTAFÁCIL:

Zergadunei bidalitako aitorpen-proposamenak AFAren egoitza elektronikoan 2023ko apirilaren 3tik ekainaren 18ra bitartean baieztatu eta aldatu ahal izango dira

Proposamen horien baieztapenak, AFAren egoitza elektronikotik kanpo, 2023ko apirilaren 19tik ekainaren 18ra bitartean baieztatu ahal izango dira.

Proposamen horien baieztapenak, finantza-entitate laguntzaileetan, 900 111 202 telefono zenbakian eta www.araba.eus webgunean, ziurtagiri elektronikorik gabe, 2023ko apirilaren 19tik ekainaren 18ra bitartean egin ahal izango dira.

Halaber, rentafacil-eko proposamenen aldaketak, Foru Ogasunaren bulegoetan, apirilaren 19tik ekainaren 26ra bitartean egin ahal izango dira (2023ko apirilaren 13tik ekainaren 9ra arte hitzordua hartuta), baldin eta baztertze-kasuetakoren batean ez badaude (ikusi RENTARABA atala).

2 - RENT@RABA:

• Lehenengo eguna:

  • • Foru Ogasunaren bulegoetan: 2023ko apirilaren 19a.

    • Arabako Foru Aldundian akreditatutako aholkularitza edo gestorien bitartez, eta haiek Internetetik helaraziz: 2023ko apirilaren 3a

• Azken eguna:

  • Foru Ogasunaren bulegoetan: 2023ko ekainaren 26a, apirilaren 13tik ekainaren 9ra bitartean 900 111 203 telefonoan hitzordua eskatuta.

  • Arabako Foru Aldundian akreditatutako aholkularitza edo gestorien bitartez, eta haiek internetetik helarazita: 2023ko ekainaren 26a.

3 - RENTARED:

• Lehenengo eguna: 2023ko apirilaren 3a.

• Azken eguna:

  • • a. Positiboak, kuotaren ordainketa helbideratuta dutenak: 2023ko ekainaren 18a.

    • b. Positiboak, pasabidearen bitartez ordainduz: 2023ko ekainaren 19tik 26ra.

    • c. Positiboak, ordainketa-gutunarekin: 2023ko ekainaren 19tik 26ra.

    • d. Nuluak eta itzultzekoak: 2023ko ekainaren 26.

Aitorpena Aldundiaren web orrian eskura dagoen Laguntza Programa Informatikoaren bitartez egin ostean, Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikotik bidaltzen da, www.araba.eus (errenta20) baliatuta.

Argibide gehiagorako jo ezazu "Nola sartu" esteka interesgarrira Egoitza Elektronikoan

Apirilaren 5tik aurrera, NAN/AIZ zenbakia sartu Interneten (www.araba.eus) eta jakingo duzu aitorpen proposamena (rentafácil) jasoko duzun.

Proposamena ikusteko, Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikotik egin dezakezu, www.araba.eus baliatuta.

Proposamenarekin ados egonez gero, hauetakoren batean berrets dezakezu:

• Zeure finantza erakunde laguntzailean.

• Internetetik

• Telefono honetara deituz: 900 111 202 (gure telefonia zerbitzu interaktiboa asteko 7 egunetan eta eguneko 24 orduetan dago lanean; arreta pertsonalizatua, berriz, astelehenetik ostiralera, ordutegi hauekin: 9:00-18:00).

2021eko errentaren autolikidazioaren kopia bidaltzeko eskaera

Baterako aitorpen-proposamena onartu behar baduzu, ezinbestekoa da beste ezkontidearen 2a ordezkaritza-maila (guraso bakarreko familia unitateentzat izan ezik)

Hitzordu eskaera  2022ko apirilaren 20tik ekainaren 15era arte egin ahal izango da.

Honela:

• Interneten bidez 

• Telefonoz, 900 111 203 zenbakira deituta. (telefonia interaktiboa, egunero 24 orduetan, bai eta banakako arreta ere, astelehenetik ostiralera, 9:00etatik 18:00etara).

Hauexek dira rentafácil finantza erakunde laguntzaileak:

* Kontu-zenbakia ere aldatu ahal izango dute.

Arabako Foru Aldundiaren Ogasunaren bulegoetan, aurrez hitzordua eskatuta.

• Gasteiz: Samaniego, 14

• Laudio: Herriko plaza, z/g

• Guardia: San Joan plaza, 1

Behar bezala baimendutako aholkularitza eta gestorietan.

Foru Ogasunaren bulegoetara aitorpena egitera joan aurretik (Gasteiz, Laudio edo Guardia) HITZORDUA eskatu behar da,  2022ko apirilaren 20tik ekainaren 15era bitartean, honela:

• Internet bidez 

• Edo telefono honetara deituz: 900 111 203 (gure telefonia zerbitzu interaktiboa asteko 7 egunetan eta eguneko 24 orduetan dago lanean; arreta pertsonalizatua, berriz, astelehenetik ostiralera, ordutegi hauekin: 9:00-18:00).

 2021eko ekitaldian lanbide arteko gutxieneko soldata 13.510 € izan da.

Zure aholkularitzak bezero bakoitzari eskatu beharko dio, Egoitza Elektronikoaren bidez, apirilaren 13ko 15/2010 Foru Dekretuaren aldaketa onartzen duen Foru Gobernu Kontseiluaren 11/2021 Foru Dekretuan araututako borondatezko ordezkaritzaren 2a) maila. - Lehenago ere ordezkaritza-maila hori badute, ez da beharrezkoa izango berriro eskatzea.

2a) borondatezko ordezkaritza-maila horrek ez du beste ordezkaritza-mailarik eskatzen, hau da, gainerako guztiekiko maila independentea da. Bezeroaren datu fiskalak lortzeko eta Arabako Foru Ogasunari PFEZaren eta ondarearen aitorpena bidaltzeko baino ez du gaitzen.

Zure aholkularitzak 2a) mailako borondatezko ordezkaritza eskatu ahal izango du, horrek balio mugagabea edo aldi baterakoa izan dezan. 2a) mailako borondatezko ordezkaritza aldi baterako aukeratuz gero, eskabidean zehaztu beharko da zer ekitalditarako nahi den ordezkaritza hori (2020tik aurrera).

Aldi baterako ordezkaritzaren balio-epea sei hilabetekoa izango da, eskaera egiten denetik. Epe hori igarotakoan, ordezkaritza automatikoki iraungiko da.

Eranskina, aholkularitzei eta kudeatzaileei ordezkaritza errazteko

1.- Bezeroak/ordezkatuak identifikazio elektronikorako bitarteko bat badu (BAKQ edo beste edozein ziurtagiri digital), balidatu ahal izango duzu Internet bidez egindako eskaera.

2.- Aurreko puntua aplikatu ezin bada, zure aholkularitzak, eskaera egitean, adieraz dezake Arabako Foru Ogasunak gako bat bidal diezaiola zure bezeroari/ordezkatuari, eta hark, jaso ondoren, aholkularitzari emango dio.

Eranskina, aholkularitzei eta kudeatzaileei ordezkaritza errazteko

Gakoa SMS bidez bidaliko da, oro har, zure bezeroaren/ordezkatuaren telefono mugikorrera, betiere hark baimena eman badio Arabako Foru Ogasunari erroldan jasotako harremanetarako datuak erabiltzeko zerga-izapide guztietarako.

Gakoa postaz bidaliko da zure bezeroaren/ordezkatuaren etxera, harremanetarako telefono mugikorrik ez badago edo Arabako Foru Ogasunari harremanetarako datuak erabiltzeko baimenik eman ez bazaio.

Aurten lehen aldiz, nahi baduzu, borondatezko ordezkari bat izenda dezakezu, zure proposamena kontsultatu, aldatu eta, hala badagokio,  onartu Egoitza Elektronikoan. Ordezkariak BAK, BAKQ edo beste edozein ziurtagiri digital bat baino ez du eduki behar, zure ordezkaritza eskatu ahal izateko Egoitza Elektronikoan.

Ordezkaritza eskatu ondoren, SMS bat iritsiko zaizu mugikorrera, gako batekin, edo, Ogasunak zure telefono mugikorraren zenbakirik ez badu, gako hori zure etxera iritsiko da. Gako hori zure ordezkariari jakinaraziko dio, zure proposamena onar dezan.

Zure konfiantzazko pertsonak borondatezko ordezkaritzaren 2a) maila eskatu beharko du egoitza elektronikoaren bidez, apirilaren 13ko 15/2010 Foru Dekretuaren aldaketa onartzen duen Foru Gobernuaren Kontseiluaren 11/2021 Foru Dekretuan xedatutakoarekin bat etorriz.

Borondatezko ordezkaritzaren 2a) maila horrek ez du beste ordezkaritza-mailarik eskatzen, hau da, gainerako maila guztietatik independentea da. Zure bezeroaren datu fiskalak lortzeko eta Arabako Foru Ogasunari PFEZaren eta ondarearen aitorpena bidaltzeko baino ez dizu gaitzen.

Konfiantzazko pertsonak 2a) mailako borondatezko ordezkaritzan parte hartzeko aukera izango du, azken horrek balio mugagabea edo aldi baterakoa izan dezan. Aldi baterako balioa duen 2a) mailako Borondatezko Ordezkaritza aukeratzen badu, eskabidean zehaztu beharko da zer ekitalditarako nahi den ordezkaritza hori (2021etik aurrera).

Aldi baterako ordezkaritzaren baliozkotasun-epea sei hilabetekoa izango da, eskaera egiten denetik zenbatzen hasita. Epe hori igarotakoan, ordezkaritza automatikoki iraungiko da.

Eranskina, konfiantzazko pertsonaren ordezkaritza errazteko

Hildakoaren borondatezko ordezkaritza emateko inprimakia bete eta sinatu beharko duzu, eta Ogasunera bidali, honako bide hauetako edozein erabiliz:

• Egoitza elektronikoaren erregistro telematikoaren bidez
• Emaila: unidadcensal@araba.eus 

Hildakoaren azken borondateen ziurtagiria eta testamentua aurkeztu beharko ditu, legezko jaraunsle gisa agertzen dela egiaztatzeko. Testamenturik ez badago, jaraunsleen adierazpena aurkeztu beharko da.

Arabako Ogasuneko Oinordetzen gaineko Zergaren likidaziorako erreferentziazko dokumentazioa aurkeztu bada, ez da inolako dokumentaziorik aurkeztu behar.

Legezko oinordekoaren eta borondatezko ordezkariaren IFZren kopia ere erantsi beharko da.

Ekitaldi honetan ez daude aitorpena aurkeztera behartuta errentak iturri hauetatik soilik lortu dituzten zergadunak:

a) Lanaren etekin gordinak, 14.000 € baino gehiago eta 20.000 € gehienez, banakako aitorpenetan. Batera egindako aitorpenetan muga horrelako etekinak lortu dituen zergadun bakoitzari aplikatuko zaio, salbuespen hauekin, besteak beste:

• Ordaintzaile bat baino gehiago egotea. Hala ere, 20.000 euro arteko laneko etekin gordinak jasotzen dituzten zergadunek ez dute aitorpena aurkeztu beharrik izango, baldin eta bigarren ordaintzailetik eta gainerako ordaintzaileetatik jasotako zenbatekoen batura, zenbateko ordenaren arabera, guztira urtean 2.000 euro baino handiagoa ez bada.

• Lan kontratu bat baino gehiago sinatu izana, lan legepekoa zein administratiboa, edo lehendik indarrean zegoena luzatu izana.

• Ezkontideak edo Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikoteko kideak konpentsazio pentsioa ematea, edo epailearen erabakiz gurasoek ordaindutakoak ez diren mantenurako urteroko kopuruak jasotzea.

• Atxikipenak edo konturako ordainketak Euskal Autonomia Erkidegotik kanpoko diputazioetan egin izana, edo foru erakundeenak ez diren arautegiekin kalkulatuta egotea. Aurreko hiru kasu hauetan zergadunak bi aukera hauetako bat hauta dezake: aitorpena Zergari buruzko xedapen orokorren arabera egitea edo lanaren etekinak soilik kontuan hartuta egitea, eragiketa hauekin:

• Lanaren etekinen gaineko atxikipenen taula urtean sortutako lan etekinen baturari aplikatzen zaio, salbuetsita dauden etekinak kontuan hartu gabe.

• Aurreko emaitzari lanaren gaineko atxikipenak eta konturako ordainketak kentzen zaizkio.

• Horren emaitza ordaindu beharreko zenbatekoa izango da.

Aukera hori hautatuz gero, ezin dira aplikatu laneko hobariak, kuota osoaren kenkariak, baterako aitorpenaren arauak, ez eta PFEZen arautegian jasotako bestelako pizgarriak ere.
Inoiz ere ez da itzulketarik egingo prozedura hau erabiltzearen ondorioz.

• Zerga onuraren baterako eskubidea izateko baldintzak edo epeak bete ez eta nahitaez administrazioari horren berri eman beharra edo bete ez dena erregularizatu beharra egotea.

b) Lanaren etekin gordinak, 14.000 € urtean gehienez, banakako aitorpenetan. Baterako zerga ordainketan muga hori aipatutako etekin mota lortu duen zergadun bakoitzari aplikatuko zaio.

 c) Kapitalaren etekin gordinak eta ondare irabaziak, salbuetsitakoak barne, urteko guztirako zenbatekoa 1.600 € baino gehiago izan ez bada.

Errentaren iturriak lana, kapitala eta ondare irabaziak ez beste batzuk izan badira, errenta guztien aitorpena egin beharra dago, lehenengo eurotik hasita.

Lanaren etekin gordinen mugak zehazteko ez dira kontuan hartuko salbuetsitako errentak.

Aurreko galderan aipatutakoak baino etekin gutxiago lortu arren, zergadunak aitorpena aurkez dezake kontura egindako ordainketa guztiak, edo batzuk, itzul dakizkion.

PFEZean bi familia unitate mota bereizten dira:

• Guraso biko familia unitatea: legez banandu gabeko ezkontideak edo Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikotea, eta beraien adingabeko seme-alabak (gurasoen baimenarekin beren kabuz bizi direnak izan ezik) eta epai bidez ezgaituta eta luzatutako edo birgaitutako guraso aginteari lotuta dauden seme-alabak.

• Guraso bakarreko (alargunak, ezkongabeak edo legez bananduak) familia unitatea: gurasoetako bat eta aurreko ataleko baldintzak betetzen dituzten seme-alaba guztiak, etxean zein euren kontura bizi direnak. Kasu honetan, beste guraso bat badago, ez da familia unitateko kide izango.

Familia unitatearen osaerari dagokionez, seme-alaba guztiak gurasoetako bati esleituko zaizkio, bien arteko akordioaren arabera.

Horrelako akordiorik ez badago, familia unitatea osatzen dute epailearen ebazpenaren bidez zaintza esklusiboa duen gurasoak eta egoera horretan dituen seme-alaba guztiek. Honelako kasuetan bi familia unitate egon daitezke, eta bakoitza guraso batek eta epailearen ebazpenaren bidez berak zaindu beharreko seme-alabek osatzen dute. Kasu horretan, familia unitatea osatzeko, epailearen erabakiz seme edo alabaren baten zaintza esleiturik eduki beharko da.

Inor ezin da izan aldi berean bi familia unitatetako kide.

Familia unitate bateko kideek aitorpena banaka edo batera egitea hauta dezakete; batera egitea hautatuz gero, guztien errentak metaturik ezarriko zaie Zerga.

Errentak metatze horrek duen eragin negatiboa zuzentzeko zerga oinarri orokorra murrizten da. Murrizketaren zenbatekoa familia unitate motaren araberakoa da:

• 4.590 €, familia unitatean bi guraso egonez gero.

• 3.987 €, familia unitatean guraso bakarra egonez gero.

Zergaldi batean hasieran egindako aukera alda daiteke zerga autolikidatzeko borondatezko aldiaren ondoren, baldin eta zerga-administrazioak aldez aurretik errekerimendurik egin ez badu, eta ez badu lotzen beste zergaldi batzuetarako.

Orokorrean ez, adinez nagusia izanik ez baitira familia unitateko kide; hala ere, epai bidez ezgaitutako eta guraso aginte luzatuari lotutako seme-alaba adindunek aurkez dezakete.

Berdin dio lortutako etekinak zenbatekoak diren: semeak edo alabak Zergaren aitorpena bakarka aurkeztu badu, gurasoek ezin dute ondorengo ahaide horren kenkaria aplikatu.

Ez, 2/2003 Legearen arabera izatezko bikotea eratu ez duten bikoteak ezin dira onartu familia unitatetzat. Beraz, inondik ere ezin dute aitorpena batera aurkeztu. Hala ere, bikoteak seme edo alaba adingabekorik badu, gurasoetako batek eta adingabeko seme-alaba guztiek guraso bakarreko familia unitate bat osatu lezakete eta aitorpena batera aurkeztu.

Kasu honetan zergaldia urtarrilaren batetik zergaduna hil den egunera artekoa da. Baliteke, ordea, familia unitateko beste kideek aitorpena batera egitea hautatzea eta aitorpen horretan sartzea zergadun zenduaren errentak, hari dagozkion familia kenkariak eta kenkari pertsonalak, egonez gero, heriotza egunera arteko proportzioan murriztu gabe aplikatuta

Bi aukera dituzte:

• Bakoitzak bere aldetik aurkeztu urte guztiko aitorpena.

• Urte guztiko aitorpena batera aurkeztu (bien etekinak batuta).

(PFEZaren 33/2013 Foru Araua, 9.5 art.).

 Langileek kaleratzen dituztenean edo lana uzteagatik (hau da, lan harremanaren etena ezinbestekoa da; beraz, ez daude salbuetsita, nahiz eta Langileen Estatutuan jasota egon, lekualdatzea, lan baldintzen aldaketa edo beste arrazoiren bat dela medio jasotakoak) jasotzen dituzten kalte-ordainak: Langileen Estatutuan, hau garatzeko arauetan edo epaiak betearazteari buruzko arauetan derrigorrezkotzat jotzen den zenbatekoa. Salbuetsita egongo dira, halaber, Euskadiko Kooperatibei buruzko ekainaren 24ko 4/1993 Legeko 103.2 artikuluaren ondorioz bazkideek kooperatibakide izateari uzteagatik jasotzen diren kalte-ordainak, Langileen Estatutuko 52. artikuluko c) letran ezarritako lan uzterako laneko arautegian derrigorrezkotzat jotzen den zenbatekoan.

Kalte-ordain salbuetsiaren zenbatekoa ezin da izan 180.000 € baino gehiago.

Ondokoak ez dira joko derrigorrezko zenbatekotzat eta Zergaren kargapean egongo dira:

• Hitzarmen, itun edo kontratu bidez ezarritako zenbatekoak.

• Edozein kausa dela medio lan kontratua amaitu delako jasotako zenbatekoak, baldin eta kausa hori Langileen Estatutuan kalte-ordaina jasotzeko eskubidea ematen dutenetakoa ez bada. Adibidez: langileak lana bere borondatez uztea, aldi baterako lan kontratua amaitzea, bidezkotzat jotako zigor-kaleratzeak etab.

Langile taldea kaleratzen bada Langileen Estatutuko 51. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz edo kontraturen bat azkentzen bada Langileen Estatutuko 52. artikuluko c) letran ezarritako arrazoietako bategatik, eta kaleratzea edo kontratu azkentzea arrazoi ekonomiko edo teknikoengatik, antolakuntzako arrazoiengatik, produkzio arrazoiengatik edo ezinbestean gertatu bada, salbuetsita egongo da jaso den kalte ordainetik Langileen Estututuan bidagabeko kaleratzerako ezarritako nahitaezko muga gainditzen ez duen kopurua.

Herri administrazioen giza baliabideetarako plan estrategikoek, enplegu erregulazioko espedienteen helburu berberak badituzte, hauek bezalako tratamendua izango dute.

Kalte-ordain salbuetsiaren zenbatekoa ezin da izan 180.000 € baino gehiago.

9. 6) art. Pertsonei egindako kalte fisiko, psikiko edo moralen erantzukizun zibilagatik jasotako kalte-ordainak: legez edo epai bidez aitortutako zenbatekoa.
Salbuetsita daude kalte hauengatik jasotako kalte-ordainak, hirugarren batek edo aseguruak (kaltea jasan duenarenak ez beste batek) erantzukizun zibilagatik ordainduak. Kalte-ordaina erabat salbuetsita dago, zenbatekoari erreparatu gabe, tartean epaile jarduna badago: epaile batek zenbatekoa ezarri, alderdiak adiskidetu edo haietako batek amore eman. Kalte-ordaina epai bidetik kanporako akordio baten bidez ezartzen bada, legez ezarritakoa gainditzen duen zenbatekoa zergapean dago. Kalte materialengatik jasotako kalte-ordainak ez daude salbuetsita.

9. 7) art. Aurreko letran adierazitako kalte mota beragatik aseguru kontratuen ondorioz jasotako diru kopuruak: 150.000 € gehienez.
Jasotako zenbateko hauen artean ez dira sartzen hirugarren batek zergadunari egindako kalteengatik erantzukizun zibileko aseguruak emandakoak, baizik eta istripua izan duenak berak hitzartutako aseguruak emandakoak. 150.000 € arteko zenbatekoa salbuetsita dago eta hortik gorakoa zergapean. Kalte materialengatik jasotako zenbatekoak ere ez dira sartzen kasu honetan. Aseguru hau bateragarria da aurrekoarekin kalte mota beragatik. Salbuetsitako zenbatekoa 200.000 € izango da lesioak hartzailea zeregin eta lan guztietarako ezindu badu, eta 300.000  € aurrekoaz gainera eguneroko bizimoduko ohiko ekintzetarako besteren laguntza behar badu.

Prestazio hauek:

• Gizarte Segurantzak edo haren ordezko erakundeek subjektu pasiboari aitortutako prestazioak, ezintasuna ez dakarten lesio iraunkorrengatik, ezintasun iraunkor partzialagatik, osoagatik, erabatekoagatik edo handiagatik. Ezintasun iraunkor partzial edo osoa edukiz gero, zergadunari ez zaio aplikatuko salbuespena foru arau honetako 18.a) artikuluan ezarritakoak ez bestelako lanaren etekinak jaso baditu, ez eta jarduera ekonomikoen etekinak jaso baditu ere. Hala ere, aldizkako prestazioak jasotzen baditu, aurreko paragrafoan aipatutako bateraezintasuna ez da aplikatuko prestazioa lehenengoz jasotzen den zergaldian.

Salbuetsita daude, halaber, eta hein berean, ezintasun iraunkorraren ondorioz (partziala, osoa, erabatekoa edo handia) jasotzen diren prestazio hauek:

• Kooperatibistei borondatezko gizarte aurreikuspeneko erakundeek ematen dizkietenak.

• Gizarte Segurantzaren ordezko gizarte aurreikuspeneko mutualitateek GSko norberaren konturako langileen edo autonomoen araubide berezian sartuta ez dauden profesionalei aitortzen dizkietenak.

Kontuan eduki behar da kontzeptu honengatik aitortu behar ez den kopuruak ezin duela gainditu inolaz ere GSko norberaren konturako langileen edo autonomoen edo kooperatiba bazkideen araubide berezian ez dauden profesional hauek Gizarte Segurantzatik jaso zezaketen pentsioa.

• Funtzionarioek klase pasiboen araubidetik jasotakoak.

2020ko urtarrilaren 1etik aurrerako ondorioekin, PFEZetik salbuetsita daude:

a) Etxebizitza librearen alokairurako laguntzak, COVID-19k sortutako osasun krisiaren ondoriozko kalteberatasun ekonomiko eta sozialeko egoerei aurre egiteko emanak.

b) Alokairu erregimeneko etxebizitza babestuaren arloan COVID-19ren eragin ekonomikoari erantzuteko emandako laguntzak.

c) Familientzako laguntzak, seme-alabei (duten adinagatik), mendeko pertsonei edo COVID-19k erasan dien gaixoei (kutsatuak edo isolatuak) lagundu, arreta eman eta zaintzeko emanak.

d) Euskal Autonomia Erkidegoko turismo, sukaldaritza eta ostalaritza sektoreetako establezimenduetan kontsumoa sustatzeko “Euskadi Turismo Bonua” programaren onuradun diren pertsonei emandako laguntzak, eta beste laguntza batzuk, Eusko Jaurlaritzak, hiru foru aldundiek, EAEko hiru hiriburuetako udalek eta EUDEL Euskadiko Udalen Elkarteak sinatutako Jarduteko Protokolo Orokorraren barruan ematen direnak.

e) Euskal Autonomia Erkidegoko merkataritza sektoreko establezimenduetan kontsumoa sustatzeko “Euskadi Bono-Comercio / Euskadi Bono-Denda” programaren onuradun diren pertsonei emandako laguntzak, eta beste laguntza batzuk, Eusko Jaurlaritzak, Arabako eta Bizkaiko foru aldundiek, EUDEL Euskadiko Udalen Elkarteak eta Bilboko eta Gasteizko udalek sinatutako erakunde arteko akordioaren esparruan ematen direnak.

2022ko urtarrilaren 1etik aurrerako ondorioekin, jarraian zerrendatzen diren laguntzak salbuetsita daude pertsona fisikoen errentaren gaineko zergatik:

Honako xedapen hauen esparruan emandako laguntzak:

a) 200 euroko laguntza, ordainketa bakarrekoa, Ukrainako gerrak dituen ondorio ekonomiko eta sozialei erantzuteko, kalteberatasun sozial eta ekonomikoko egoerei aurre egiteko eta La Palma uharteko suspertze ekonomiko eta sozialerako hainbat neurri hartzen eta luzatzen dituen ekainaren 25eko 11/2022 Errege Lege Dekretuaren 31. artikuluan ezarritakoaren babespean emandakoa.

b) Gobernantza Publiko eta Autogobernu Saileko sailburuaren 2022ko uztailaren 14ko Aginduaz baliatuz emandako laguntzak; agindu horren bidez, onetsi ziren talde kalteberentzako bonu digitalak jaulkitzeko programaren oinarri arautzaileak eta deialdia, Europar Batasunak finantzatutako NextGenerationEU Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren esparruan (ÚNICO Gizarte Bonua programa).

Oro har, bai; langabezia prestazioak zergapean daude. Hala ere, erabat salbuetsita daude ordainketa bakarrean jasotzen diren langabezia prestazioak, baldintza hauekin:

• Dagokion kudeaketa erakundeak ordaintzea.
• Zergaduna lan sozietate edo lan elkartuko kooperatiba batean sartzea edo merkataritzako erakunde baten kapitalera ekarpena egitea.
• Akzioak edo partaidetzak gutxienez 5 urte mantentzea.
• Norbere konturako langileen kasuan, jarduerari 5 urtetan eustea.

Ez da eskatuko akzioari edo partaidetzari bost urtez eutsi beharrik, edo bost urteko epean jarduerarekin jarraitzerik, baldin epe hori ez bada betetzen konkurtso prozedura batek eragindako enpresaren likidazioaren ondorioz.

Baldin eta errentak ez baziren jaso horretarako eskubidea edo zenbatekoa zehazteko epailearen erabakiaren zain egotearen ondorioz, ordaindu gabeko zenbatekoak erabaki hori sendo bihurtzen den zergaldiari egotziko zaizkio.

Baldin eta zergadunari leporatu ezin zaizkion arrazoi justifikatuengatik lanaren ondoriozko etekinak ordaindu behar ziren zergaldietan jaso beharrean beste batzuetan jaso badira, hauei egotziko zaizkie. Hala gertatuz gero, aitorpen likidazio osagarria egingo da inolako zigorrik, berandutze korriturik eta errekargurik gabe. Aitorpen hau etekinak jasotzen diren egunetik Zergaren hurrengo aitorpenaldia amaitu arteko aldian aurkeztu behar da.

Kopuru horien % 60 sartuko da zergan, gertakizun bakoitzarengatik jasotzen den lehenengo prestazioa denean, baldin eta 33/2013 FAk, PFEZrenak, 19. artikuluan xedatutako baldintzak betetzen badira.   Ezabatu egiten da 5 urtean behin integrazio murriztua aplikatzeko aukera.

Ondorio horietarako, jasotako lehenengo zenbatekoa iritziko zaio 2014ko urtarrilaren 1etik aurrera eskuratzen denari, egun hori baino lehenago prestazioak jaso badira ere, eta edozein izanda ere beraiei emandako zerga tratamendua, aurreko araudiaren babesean (abenduaren 17ko 46/2013 Foru Dekretuaren Xedapen Gehigarri Bakarrean).

Gastu kengarriak ondoko hauek soilik dira:

• Gizarte Segurantzari edo funtzionarioen derrigorrezko mutualitate orokorrei ordaindutako kotizazioak, eskubide pasiboen murrizketak eta umezurtzen ikastetxeei edo antzeko erakundeei egindako kotizazioak.

• Indarreko araudiarekin bat etorriz Gizarte Segurantzari dagozkion zenbait kontingentziaren prestazioak bereganatu dituzten erakundeei edo instituzioei zergadunek ordaindutako kopuruak.

• Herritarrek hautatutako edo izendapen libreko kargudun politikoek beren antolakunde politikoei derrigorrez ordaindutako zenbatekoak. Zergadunaren errenta iturri nagusia lanpostu horretan jardunez lortutako diru sarrerak izan badira, kontzeptu honengatik etekin osoen % 25 ken daiteke gehienez.

Hobariak:

Sarrera osoen eta gastu kengarrien arteko diferentziari (d) aplikatzen zaizkio, diferentziaren zenbatekoaren arabera eta hartzaileek ezintasunen bat duten kontuan hartuz.

Familia unitateak baterako aitorpena aurkeztea hautatzen badu, mota honetako errentak lortu dituzten kide guztiei dagozkien zenbatekoak batu behar dira.

Hobarien zenbatekoa honela handituko da:

• % 100, ezintasun maila % 33koa edo handiagoa eta % 65etik beherakoa duten langile ezindu aktiboentzat.

• % 250, ezintasuna % 33koa edo handiagoa eta % 65etik beherakoa izanik mugitzeko gaitasuna murriztuta duten langile aktibo ezinduentzat. Halakotzat hartuko dira ezintasunaren gradua aintzatetsi, adierazi eta kalifikatzeari buruzko abenduaren 23ko 1.971/1999 Errege Dekretuko II. eranskineko baremoko A, B eta C letretan adierazitako egoeretako batean daudenak, hain zuzen ere baremo horretako D, E, F, G edo H letran 7 puntu edo gehiago dauzkatenak. Ehuneko hori bera aplikatuko zaie % 65eko ezintasuna edo handiagoa daukaten langile aktibo ezinduei ere.

• Hobariaren aplikazioak ezin ekar dezake lanaren etekin garbia negatiboa izatea.

12. artikuluko 2. idatz zatian araututakoaren arabera, lanaren etekinak haiek jasotzeko eskubidea sorrarazi duenari soilik egotziko zaizkio, honako hauen prestazioak izan ezik: Gizarte Segurantza, pentsio planak, BGAEak, gizarte aurreikuspeneko mutualitateak eta enpresen pentsio konpromisoak erabidetzen dituzten aseguru kolektiboak. Prestazio hauek onura aitortuta duten pertsona fisikoei egotziko zaizkie.

Etekinak, oso-osorik egotziko zaizkio jasotzeko eskubidea sortu duen ezkontideari edo izatezko bikoteko kideari. Etekinen zenbatekoa ezin izango da erdi bana egin, zeinahi delarik ere ezkontzaren edo Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikotearen araubide ekonomikoa

Pentsio horiek salbuetsita daude, PFEZi buruzko azaroaren 27ko 33/2013 Foru Arauaren 9. artikuluko 12. zenbakian ezarritakoaren arabera:

9. artikulua. Errenta salbuetsiak.

• 12) Urriaren 30eko 8/2015 Errege Dekretu Legegileak, Gizarte Segurantzari buruzko Lege Orokorraren testu bateratua onartzekoak, II. tituluaren X. eta XV. kapituluetan eta VI. tituluaren I. kapituluan  arautzen dituen familia laguntzak, eta Gizarte Segurantzaren eta klase pasiboen erregimen publikoetatik jasotzen diren zurztasun pentsioak eta hartzeko pasiboak nahiz hogeita bi urtetik beherako biloben eta anai-arreben alde edo lan orotarako ezinduen alde aitortutakoak. Salbuetsita daude, baita ere, jaiotzagatik, erditze anitzagatik, adopzioagatik, adopzio anitzagatik, kargupeko seme-alabengatik eta zurztasunagatik jasotzen diren gainerako prestazio publikoak.

1 Etengabeko etxebizitzaren errentamenduak errentariarentzat:

a) Hiri Errentamenduei buruzko azaroaren 24ko 29/1994 Legearen babesean izenpetutako kontratuak (2. art.)

Soilik:

• %20ko hobaria, higiezin bakoitzetik lortutako etekin osoen gainean. Ehuneko hori ehuneko 30ekoa izango da etxebizitza foru arau honen hogeita hamalaugarren xedapen gehigarrian aipatutako gune edo guneren batean dagoenean.

• Etekinen iturri diren ondasunak edo haiek erabiltzeko edo gozatzeko eskubideak edo ahalmenak eskuratzeko, birgaitzeko edo hobetzeko inbertitu diren besteren kapitalen korrituen zenbatekoa eta finantzaketako gainerako gastuak.

Ondasun higiezin bakoitzean, hobariaren eta gastu kengarrien baturak ezin du sortu etekin garbi negatiboa.

 b) 1985eko maiatzaren 9a baino lehen egindako errentamendu kontratuak, kontratuaren errenta berrikusteko eskubidea ez badute.

Soilik:

• %50eko hobaria, higiezin bakoitzetik lortutako etekin osoen gainean.

• Etekinen iturri diren ondasunak edo haiek erabiltzeko edo gozatzeko eskubideak edo ahalmenak eskuratzeko, birgaitzeko edo hobetzeko inbertitu diren besteren kapitalen korrituen zenbatekoa eta finantzaketako gainerako gastuak.

 Ondasun higiezin bakoitzean, hobariaren eta gastu kengarrien baturak ezin du sortu etekin garbi negatiboa.

2. Etengabeko etxebizitzaren bestelako erabilerarako errentamenduak

 a) Hiri Errentamenduei buruzko azaroaren 24ko 29/1994 Legearen babesean izenpetutako kontratuak (3. art.)

 Etekin osoa ondoren zehazten diren gastu kengarrien zenbatekoan gutxituko da:

• Etekinak sortzeko egin behar izan diren gastuak, tartean direla etekinen iturri diren ondasunak edo haiek erabiltzeko edo gozatzeko eskubideak edo ahalmenak eskuratzeko, birgaitzeko edo hobetzeko inbertitu diren besteren kapitalen korrituak eta finantzaketako gainerako gastuak.

• Etekinen iturri diren ondasunek erabileragatik edo denboraren joanean jasandako narriaduraren zenbatekoa; arau bidez ezartzen diren baldintzetan.

 Gastu kengarriaren baturak ezingo du, ondasun higiezin bakoitzerako, etekin garbi negatiborik sortu.

 b) 1985eko maiatzaren 9a baino lehen egindako errentamendu kontratuak, kontratuaren errenta berrikusteko eskubidea ez badute.

 Etekin osoa ondorengo hauetan gutxituko da:

• %40ko hobaria, higiezin bakoitzetik lortutako etekin osoen gainean.

• Etekinak sortzeko egin behar izan diren gastuak, tartean direla etekinen iturri diren ondasunak edo haiek erabiltzeko edo gozatzeko eskubideak edo ahalmenak eskuratzeko, birgaitzeko edo hobetzeko inbertitu diren besteren kapitalen korrituak eta finantzaketako gainerako gastuak.

• Etekinen iturri diren ondasunek erabileragatik edo denboraren joanean jasandako narriaduraren zenbatekoa; arau bidez ezartzen diren baldintzetan.

 Ondasun higiezin bakoitzean, hobariaren eta gastu kengarrien baturak ezin du sortu etekin garbi negatiboa.
 

Kapital higiezinaren etekinak haien iturri diren ondasun higiezinen edo higiezien gaineko eskubide errealen jabe diren pertsonei dagozkie.

Ondasun higiezin baten jabetza pertsona bat baino gehiagorena bada, haren ondoriozko etekinak denek lortutzat joko dira, eta bakoitzari jabetzan duen partaidetzaren proportzioan egotziko zaizkio.

Senar-emazteen edo Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikoteen kasuan, ezkontza edo ondare araubide ekonomikoa arautzen duten xedapenen arabera bi ezkontideenak edo izatezko bikoteko bi kideenak diren ondasunek eta eskubideek sortutako etekinak erdi bana dagozkie (partaidetza kuota bestelakoa dela frogatu ezean). Aldiz, arau horien arabera ezkontide edo izatezko bikoteko kide batenak soilik diren ondasunek edo eskubideek sortutako etekinak hari bakarrik dagozkio.

Hauxe da negozioaren errentamendua: funtzionamenduan dagoen enpresa antolakunde bat errentan ematea, merkataritza lokala, instalazioak, bezeroak etab. barne direla. Negozioaren errentatzaileak jasotzen dituen kopuruak kapital higikorraren etekinak dira errentaren gaineko zergaren ondorioetarako. Aldiz, errentamendua enpresa jarduera izanez gero, etekinak izaera horretakoak dira.

Etxebizitzaren azpierrentamendua kapital higigarriaren etekin gisa ordainduko da. Etekin garbia lortzeko, kengarriak izango dira azpierrentatzaileak errentamendu kontzeptuan ordaindutako zenbatekoak, azpialokatutako elementuaren zati proportzionalean eta, horrez gain, azpialokatutako higiezin bakoitzeko lortutako etekin guztien eta gastu kengarri gisa zenba daitekeen zenbatekoaren arteko aleari ehuneko 20ko hobaria aplikatuko zaio.

Jarduera ekonomikoen etekintzat joko dira hauexek: 2020ko urtarrilaren 1etik aurrera hasi-tako zergaldietarako ondorioekin, jarduera ekonomikoak gauzatzen dituzten pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren zergadunek jasotako zenbatekoak, jarduera uztearen ondoriozko prestazio gisa, zeina arautzen baita COVID-19aren ekonomia eta gizarte eraginari aurre egiteko aparteko presako neurriei buruzko martxoaren 17ko 8/2020 Legegintzako Errege Dekretuaren 17. artikuluan; bai eta enplegua suspertzeko eta lan autonomoa babesteko eta industria sek-torearen lehiakortasunerako neurri sozialei buruzko ekainaren 26ko 24/2020 Lege Dekretuko 9. eta 10. artikuluetan eta, hala badagokio, aldi baterako indarraldia luzatzea arautzen duten xedapenetan araututako prestazioak ere.

2021eko urtarrilaren 1etik aurrera hasitako zergaldietarako ondorioekin, jarduera ekonomikoak egiten dituzten Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren zergadunek jasotako zenbatekoak, jarduera uzteagatiko prestazio gisa, COVID-19aren ondorioz onartutako araudian eta, hala badagokio, indarraldia luzatzea arautzen duten xedapenetan araututa daudenak, jarduera ekonomikoen errendimendutzat hartuko dira.

Jarduera ekonomikoren bat egiten duten pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren zergadunek COVID-19ren ondorioz onetsitako araudian eta, bidezkoa izanez gero, haren indarraldia luzatzea arautzen duten xedapenetan jarduera ekonomikoa bertan behera uzten dutenentzat ezarritako prestazioa jasotzen badute, prestazioaren zenbatekoa jarduera ekonomikoaren etekintzat joko da. Honek 2021eko urtarrilaren 1etik aurrera hasitako zergaldietan sortuko ditu ondorioak.

Etekin garbia kalkulatzeko zuzeneko zenbatespena erabiliko da; modalitate hauek daude:

1. Arrunta.
2. Erraztua. Modalitate hau aplikatzeko ezinbestekoa izango da, batetik, zergadunak aurreko urtean burututako jardueren eragiketa bolumena 600.000  € baino gutxiago izatea eta, bestetik, zergadunak bere jarduera guztien etekin garbia zehazteko modalitate hau aplikatzea hautatzea.

Etekinen zuzeneko modalitate arrunta da eskuarki aplikatu beharreko metodoa. Modalitate erraztua borondatezkoa da eta bere  aplikazioa berariaz eskatu behar da. Zergadunak ezer adierazten ez badu, zuzeneko zenbatespeneko metodo arrunta aplikatuko da, zeren eta modalitate erraztua aplikatzeko ere berariaz eskatu behar baita.

40/2014 FD, abuztuaren 1ekoa, 29. artikulua.

Zuzeneko zenbatespeneko metodoaren modalitate erraztua aplikatu nahi izanez gero, ondorioak izan behar dituen urte naturaleko martxoaren 1a baino lehen egin behar da aukera hori. Jarduera bati ekiten bazaio, erroldan alta emateko aitorpenean adierazi behar da modalitatea hautatu dela.

Aukera horrek modalitatea aplika daitekeen hurrengo urteetarako balioko du, baldin eta zergadunak ez badu aurreko paragrafoan ezarritako epealdian berariaz ezeztatzen zuzeneko zenbatespeneko metodoko modalitate erraztuaren aukera.

Basogintzan, ardogintzan, nekazaritzan, abeltzaintzan edo arrantzan eta salgaiak errepidez garraiatzeko jardueran ari den zergadun batek zuzeneko zenbatespeneko metodoaren modalitate erraztuan aplikatzea aukeratzen badu, erregela bereziak aplikatu ahal izango ditu etekin garbia zehazteko. Horretarako, zergadunek erregela berezi hauek aplikatzea hautatu behar dute zerga honen zergaldi jakin bateko autolikidazioa aurkeztean, eta horretarako aski dute jardueraren etekin garbia jarduerarako ezarritako erregela bereziak aplikatuz zehaztea. Geroago aukera aldatu ahal izango da, betiere Zerga Administrazioak jarduketaren bat egin baino lehen.

Jarduera ekonomiko batean hasten diren zergadunek horren etekin garbi eta positiboaren ehuneko 10 murriztu ahal izango dute etekin hori positiboa den lehenengo zergaldian eta hurrengoan, beti ere etekin garbi eta positiboa lortzen den lehenengo zergaldia jarduera hasten denetik lehenengo bost zergaldietan izaten bada.

Hori dela eta, zergaduna aurretik jardun ekonomiko berean aritu bada, zuzenean zein zeharka, ez da pentsatuko jarduera ekonomiko bati ekin dionik. Lehengo jarduera eta oraingoa Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergaren tarifen talde berean badaude, zergaduna jarduera berean ari dela pentsatuko da.

Foru arau honen hogeita hamalaugarren xedapen gehigarrian aipatzen diren eremu edo guneetan kokatutako jarduera ekonomikoen kasuan, artikulu honen 1. apartatuko b) letran aipatzen den ehunekoa ehuneko 45ekoa izango da. Ehuneko hori erregelamendu bidez aldatu ahal izango da. Aurreko paragrafoan xedatutakoa eremu eta gune horietan fisikoki eta modu iraunkorrean kokatuta dauden jarduera ekonomikoei baino ez zaie aplikatuko, aurrez aurre garatzen edo gauzatzen badira, eta eremu edo gune horietatik harreman zuzenean bezeroekin edo erabiltzaileekin.

Basogintza jarduera ekonomiko bat garatzen duten zergadunek ehuneko 10ean murriztu ahal izango dute haren etekin garbi positiboa, behar den kasuetan artikulu honetako 4. eta 5. apartatuetan xedatutakoa aplikatu ondoren. (PFEZaren arauaren 25. artikulua). Aurreko paragrafoan ezarritakoa aplikatzeko, beharrezkoa izango da Arabako Foru Aldundian basogintzaren arloan eskumena duen sailak arauz ezartzen dituen baso kudeaketa jasangarrirako konpromisoak betetzea. Konpromiso horiek betetzen direla egiaztatzeko, basogintzaren arloan eskumena duen Arabako Foru Aldundiko sailak horri buruz emandako ziurtagiria aurkeztu beharko du".

2022ko zergaldirako, ehuneko 70 izango da Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren Arautegia onesten duen abuztuaren 1eko 40/2014 Foru Dekretuaren 33. artikuluko 1. apartatuko c) letran aipatzen den ehunekoa.

Zuzeneko zenbatespen arrunta (ZZA) eta zuzeneko zenbatespen erraztua (ZZE) bateraezinak dira, jardueretako bat hasten den urtean izan ezik.

Zuzeneko zenbatespen erraztua eta zuzeneko zenbatespen erraztuen erregela bereziak bateragarriak dira

Kuota osoa nahikoa ez izateagatik 2021ean kendu ez diren zenbatekoak hurrengo urtean amaitzen den zergaldiaren aitorpenean aplikatu ahal izango dira.

Pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren, sozietateen gaineko zergaren eta ez-egoiliarren errentaren gaineko zergaren zergadunek, baldin eta establezimendu iraunkor baten bidez jarduten badute, kuotaren kenkari bat aplikatu ahal izango dute, 2021eko urtarrilaren 1etik aurrera hasitako zergaldian egindako inbertsioen ehuneko 10ekoa, beren jarduera ekonomikoari berrekin edo hura berreskuratu ahal izateko edo COVID-19ren pandemiaren hedapenari aurre egiteko osasun agintariek hartutako neurrien ondoriozko baldintzetara egokitu ahal izateko.

Artikulu honetan ezarritako kenkaria honako zergadun hauek aplikatu ahalko dute:

a) COVID-19 gaixotasuna hedatzearen ondoriozko osasun alertak sortutako egoeraren aurrean Euskadiko Babes Zibileko Planaren esparruan (Larrialdiei Aurregiteko Bidea-Labi) osasun agintariek hartutako neurrien ondorioz edo horiek aldatzen edo ordezkatzen dituen beste edozein arauren ondorioz jarduera ekonomikoa etenda geratu zaien pertsonak. Neurri horien aktibazio formala Segurtasun sailburuaren 2020ko abuztuaren 14ko Aginduaren bidez egin zen, lehendakariaren urriaren 26ko 36/2020 Dekretuaren bidez, zeinaren bidez osasun publikoko prebentzio neurriak hartzen baitira alarma egoeraren adierazpenaren eremuan, egoera epidemiologikoaren bilakaeraren ondorioz eta SARS-CoV-2ak eragindako infekzioen hedapenari eusteko.

b) Jarduera ekonomikoa aurreko a) letran adierazitako egoeretan egon ez arren, COVID-19ren ondorioz jarduera nabarmen murriztu zaien pertsonak. Bi baldintza hauek betetzen direnean joko da hori gertatu dela:

i) 2020. urteari dagokion eragiketa bolumena 2019. urteko eragiketa bolumena baino ehuneko 25 txikiagoa izatea, gutxienez.

ii) 2020ko jarduera ekonomikoaren kontabilitate emaitza edo etekin garbia 2019koa baino ehuneko 50 txikiagoa izatea, gutxienez. Letra honetan aurreikusitako magnitudeak urtebetera igoko dira, zergaldia urte naturala baino txikiagoa bada edo jarduera ekonomikoa zergaldi horretan hasi bada.

Jarduera ekonomikoak jarraian zehazten diren helburuetara egokitzeko beharrezkoak diren inbertsioak dira kenkariaren oinarria osatzen dutenak: a) Jardueraren ondasunak merkaturatzeko edo zerbitzuak emateko bide alternatiboak erabiltzea, hala nola online plataformak, streaming zerbitzuak, etxez etxeko zerbitzuak eta antzekoak.

b) Instalazioak egokitzea edukierak kontrolatzeko, erreserbak kudeatzeko edo COVID-19ren transmisioa saihesteko unean uneko prebentzio neurriak betetzen direla bermatzeko.

c) Zerbitzuak aurrez aurre edo urrutitik emateko instalazioak edo bitartekoak berritzea edo eguneratzea, zergadunak bere jarduera gauzatzeko dituen baliabideen erabilera optimizatzeko.

Kenkariaren oinarria aurreko apartatuan aipatutako inbertsioen zenbatekoak osatuko du, eta Sozietateen gaineko Zergari buruzko abenduaren 13ko 37/2013 Foru Arauaren 67. artikuluaren 3. apartatuan xedatutakoaren arabera kalkulatuko da. Horrela kalkulatutako kenkariaren oinarria ezingo da izan 5.000 eurotik gorakoa.

Establezimendu iraunkor baten bidez jarduten duten sozietateen gaineko zergaren eta ez-egoiliarren errentaren gaineko zergaren zergadunen kasuan, kenkari hau kuota likidoaren kenkaritzat hartuko da, eta, hura aplikatzeko, Sozietateen gaineko Zergari buruzko abenduaren 13ko 37/2013 Foru Arauaren 59. eta 67. artikuluetan xedatutakoa hartu beharko da kontuan. Ondorio horietarako, arau horren V. tituluaren III. kapituluan jasotako kenkariei aplikatu beharreko arau orokorrak aplikatuko zaizkie.

Artikulu honetan aurreikusitako kenkaria baliatzen duten pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren zergadunek honako berezitasun hauek hartu beharko dituzte kontuan: a) Jarduera ekonomikoek sortutako etekinek zerga oinarri orokorrean osatutako zatiari dagokion zerga honen kuota osoari aplikatuko zaio kenkaria. b) Hurrengo hogeita hamar urteetan amaitzen diren zergaldietako aitorpenetan aplikatu ahal izango dira kuota nahikorik ez izateagatik kendu ez diren kopuruak.

Kenkaria ezin izango dute zergadun batek baino gehiagok aplikatu inbertsio bera dela eta, eta zergadun berak ezin izango du zerga hauetan aurreikusitako kenkari bat baino gehiago aplikatu inbertsio bera dela eta. Era berean, ez da kenkari hori aplikatuko establezimendu iraunkor baten bidez jarduten duten sozietateen gaineko zergan eta ez-egoiliarren errentaren gaineko zergan, baldin eta ekintzailetza sustatzeko eta produkzio jarduera indartzeko erreserba berezia gauzatzeko balio izan badu, Sozietateen gaineko Zergari buruzko Foru Arauaren 53. artikuluan aipatzen den bezala. Kenkari hori bateraezina izango da inbertsio berekin loturiko beste edozein zerga onurarekin, amortizatzeko askatasunari, amortizazio bizkortuari eta baterako amortizazioari dagokienez izan ezik.

Artikulu honetan araututako kenkaria autolikidazioa edo aitorpena aurkeztean baliatu behar den aukera da, bat etorriz Sozietateen gaineko Zergari buruzko abenduaren 13ko 37/2013 Foru Arauaren 128. artikuluan eta Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzko azaroaren 27ko 33/2013 Foru Arauaren 105. artikuluan xedatutakoarekin, eta manu horietan xedatutakoa aplikatu behar da.

30 urtetik beherako zergadunek 1.000 euroko kenkaria aplikatu ahal izango dute, baldin eta jarduera ekonomiko berri bati ekiten badiote lehen aldiz, eta jarduera hori garatzeko behar diren giza baliabideak eta baliabide materialak baditu. Jarduera ekonomiko berria lehenengo aldiz hasten duten zergadun bat baino gehiago izanez gero, aurreko paragrafoan aipatutako kenkaria zati berdinetan banatuko da jarduera ekonomiko hori ohikotasunez, pertsonalki eta zuzenean egiten duten zergadun guztien artean, haien adina edozein dela ere. Kenkariaren banaketa hori egin ondoren, 30 urtetik beherako zergadunek aplikatuko dute, dagokien zatian.

Jarduera ekonomikoa foru arau honen hogeita hamalaugarren xedapen gehigarrian aipatzen diren gune edo eremuetako batean hasten bada, kenkaria 1.000 eurokoa izango da, lehenengo aldiz jarduera ekonomiko berri bat hasten duen zergadunaren adina edozein dela ere, eta jarduera hori hasten dutenen kopurua edozein dela ere. Emakume diren zergadunek, jarduera ekonomiko hori ohikotasunez, modu pertsonalean eta zuzenean gauzatzen badute eta aurreko paragrafoan ezarritako betekizunak betetzen badituzte, aurreko paragrafoan aipatutako kenkaria handitu ahal izango dute 500 eurotan. Aurreko bi paragrafoetan xedatutakoa eremu eta gune horietan fisikoki eta modu iraunkorrean kokatuta dauden jarduera ekonomikoei baino ez zaie aplikatuko, aurrez aurre garatzen edo gauzatzen badira, eta eremu edo gune horietatik harreman zuzenean bezeroekin edo erabiltzaileekin.

Jarduera ekonomiko berri bat hasi dela jotzeko, jarduera ekonomiko berri bat agertu beharko da, modu erreal eta eraginkorrean.

1. paragrafoan jasotako zergadunaren adina zehazteko, zergaren sortzapen egunean dagoen egoera hartuko da kontuan.

Aurreko 1. eta 2. apartatuetan jarritako zenbatekoraino aplikatzen ez den kenkari kopurua hurrengo eta jarraiko bost urteetan amaitzen diren zergaldietako autolikidazioetan aplikatu ahal izango da.

Artikulu honetan aipatzen den kenkaria aplikatzeko, jarduera ekonomikoa gutxienez bi urtez gauzatu beharko da, eta jarduera ekonomikoa urte osoan garatu. Beraz, ez dira hor sartuko urtaroko edo asteburuko jarduerak.

Kenkari hori aplikatzeko finkatutako betekizunak ez betetzeak ekarriko du behar ez bezala kendutako kopuruak eta beraien berandutza korrituak ordaindu beharra. Sartu beharreko kopuruari baldintza betetzen ez den zergaldiko kuota diferentziala gehitu behar zaio. Hala ere, zergadunak behar ez bezala kendutako diru kopuruak lehenago itzuli ahal izango ditu, bidezko berandutze interesekin.

Arabako Zergei buruzko Foru Arau Orokorrak bere 115. artikuluko 3. apartatuan ezarritakoaren ondorioetarako, artikulu honetako kenkaria aplikatu ahal izateko ezinbestekoa da ekitaldiko autolikidazioan zergadunak berariaz adieraztea aplikatu nahi duela".

Lau egoera eman behar dira zergadunaren ohiko etxebizitza eskualdatzetik lortutako ondare irabazia salbuetsita egoteko:

1) Eskualdaketan lortutako zenbatekoa osorik berrinbertitzen denean ohiko beste etxebizitza bat erosten.  Etxebizitza besterenduta lortutako zenbateko osoa dena batera berrinbertitu behar da, edo segidan eskualdaketatik bi urte igaro baino lehen. Halaber, berrinbertsioagatiko salbuespena aplika dakieke etxebizitza besterenduta lortutako kopuruei aurreko bi urteetan erositako ohiko etxebizitza ordaintzeko erabiltzen badira. COVID-19. Ohiko etxebizitza besterentzik lortutako zenbatekoen berrinbertsioa gauzatzeko epea hiru urtez izango da, ohiko etxebizitza 2018ko urtarrilaren 1etik 2020ko abenduaren 31ra bitartean eskualdatzen den kasuetan eta ohiko etxebizitza bat 2018ko urtarrilaren 1etik 2020ko abenduaren 31ra bitartean erosi eta ondoren aurreko ohiko etxebizitza eskualdatzen denetan. Berrinbertitutako zenbatekoa eskualdaketan jasotako zenbateko osoa baino gutxiago bada, berrinbertitutako zenbatekoari dagokion ondare irabaziaren zati proportzionala baino ez da geratuko zergapetu gabe.

COVID-19. Zergaduna bere ohiko etxebizitza eskualdatzen ari dela ulertuko da, baldin eta eraikuntza hori une horretan bere ohiko etxebizitza bada edo eskualdaketaren aurreko hiru urteetako edozein egun arte halakotzat hartu bada. Epe horren luzapena soilik aplikatuko da 2021eko urtarrilaren 1etik 2021eko abenduaren 31ra bitartean eraikuntzak ohiko izaera izateari utzi dionean, arau orokorren arabera. Ez da aplikatuko epea luzatu zen kasuetan (2018ko urtarrilaren 1etik 2020ko abenduaren 31ra).

2) Irabaziak mendetasun larria edo handia duten pertsonek euren ohiko etxebizitza kostu bidez eskualdatuta lortu direnean, Norberaren autonomia sustatzeko eta mendetasun egoeran dauden pertsonei arreta emateko Legeak ezarritakoarekin bat. Zergadunak bere ohiko etxebizitza eskualdatzen duela iritziko da eraikina momento horretan haern ohiko etxebizitza bada edo eskualdatze dataren aurreko bi urteetako edozein agunera arte izan bada.
COVID-19 Epea hiru urtekoa izango da soilik baldin eta, arau orokorren arabera, eraikuntza ohikotzat jotzeari utzi bazaio 2021eko urtarrilaren 1etik 2021eko abenduaren 31ra bitartean. Ez zaie aplikatuko epea luzatu zen kasuei (2018ko urtarrilaren 1etik 2020ko abenduaren 31ra).

3) Irabaziak ohiko etxebizitza 65 urtetik gorako pertsonek kostu bidez eskualdatzeagatik lortu direnean. Salbuespen hori lehen 400.000 euroko irabaziei aplikatuko zaie, eta eskualdaketa bakarrari. Zergaduna bere ohiko etxebizitza eskualdatzen ari dela ulertuko da, baldin eta eraikin hori une horretan bere ohiko etxebizitza bada edo eskualdaketaren aurreko bi urteetako edozein egun arte halakotzat hartu bada. COVID-19. Epea hiru urtekoa izango da soilik baldin eta, arau orokorren arabera, eraikuntza ohikotzat jotzen ez bada 2021eko urtarrilaren 1etik 2021eko abenduaren 31ra bitartean. Ez zaie aplikatuko epea luzatu zen kasuei (2018ko urtarrilaren 1etik 2020ko abenduaren 31ra).
 

4) Irabaziak 65 urtetik gorako pertsonek ondare-elementuak eskualdatzean lortzen direnean, betiere lortutako zenbateko osoa 6 hilabeteko epean haien alde aseguratutako biziarteko errenta bat eratzeko erabiltzen bada. Biziarteko errentak eratzeko, gehienez ere 240.000 €erabili ahal izango dira.
Berrinbertitutako zenbatekoa jasotakoaren guztizkoa baino txikiagoa denean, berriz inbertitutako zenbatekoari dagokion irabaziaren zati proportzionala bakarrik kenduko da tributaziotik.

• Zordunaren edo zordunaren bermatzailearen ohiko etxebizitza ordainean ematen denean, haren gaineko hipotekarekin bermatutako zorrak kitatzeko, baldin eta zorrak kreditu-erakundeekin edo modu profesionalean hipoteka-maileguak edo -kredituak emateko jarduera gauzatzen duen beste edozein erakunderekin egin badira.
• Zordunaren ohiko etxebizitza edo zordunaren bermatzailea ordainean ematea zordunaren ohiko etxebizitza erosteko zorren bermerako abal-emailearen izaera dela-eta egiten denean ere halakotzat hartuko da.
• Salbuetsita egongo dira, halaber, aurreko baldintzak betetzen dituen etxebizitza eskualdatzean – Hipoteka-exekuzio judizialetan edo notariotzakoetan – Agertzen diren ondare-irabaziak.
• Nolanahi ere, beharrezkoa izango da ohiko etxebizitzaren jabeak zor osoa ordaintzeko eta etxebizitza besterentzea saihesteko beste ondasun edo eskubiderik ez izatea.

33/2013 Foru Arauak, PFEZrenak, 20. xedapen gehigarrian ezartzen du hitzartutako baloreak kostu bidez eskualdatzen direnean aukeran dagoela 47.1.a artikuluko araubide orokorra aplikatu ala ehuneko 3ko karga berezia aplikatu eskualdaketa balioari.  Karga berezia aplikatu ahal izateko, baldintza hauek bete behar dira:

• Eskualdaketa kostu bidez egitea.
• Eskualdatutako balio multzorako, eskualdaketaren guztirako balioa 10.000 eurokoa baino gutxiagokoa izatea ekitaldi bakoitzean.
• Adierazpena aurkeztean berariaz jasota uztea aukera. Aukera hori aldatu ahal izango da aitorpena aurkezteko borondatezko epea amaitu ondoren, baldin eta Administrazioak ez badu aldez aurretik errekerimendurik egin.
• Karga aplikatuta ateratzen den zenbatekoa kuota osoari gehituko zaio, eta ez da sartuko aurrezkiaren zerga oinarrian.

Pertsona fisikoek ekainaren 24ko 4/1993 Legean, Euskadiko kooperatibenean, xedatutako mendeko finantza-ekarpenen ondorioz lortutako etekinei aplikagarri zaien zerga araubidea.

• Balore horien eskualdaketa, ordainketa, amortizazio, truke edo bihurketako eragiketen kasuan, dagozkion errendimenduak kapital higigarriaren errendimendutzat kalifikatuko dira.

Zerga trataera bera izango dute saltzen dituzten erakundeekin epaiz kanpoko erabakien ondorio diren salerosketa edo transakzioek, ordainketa horiei konturako atxikipena egin zaien ala ez gorabehera.

• Tituluen harpidetza deusez jo duen epaia egonez gero, adituko da titularrak ondare irabazia edo galera lortzen duela, epaia irmo bihurtzen den ekitaldiari egoztekoa, haren alde aitortutako berandutze interesen (batetik) eta aurre egin behar dien zenbatekoen eta dagozkion berandutze interesen (bestetik) arteko aldea adinakoa.

• Tituluak eman dituzten kooperatibak konkurtsoan sartzeko adierazpena egin bada eta tituluok konkurtso kreditu bihurtu badira, zergadunek aukera izango dute kreditu horren ondorioz ondarean izandako aldaketa errenta orokorrean sartzeko PFEZaren Foru Arauaren 62.artikuluan xedatutakoaren konforme, edo kapital higigarriaren errendimendutzat jotzen delako.

Finantza ekarpen menpekoen, lehentasunezko partizipazioen eta zor menpekoaren ondoriozko errenta negatiboak integratzeko eta konpentsatzeko araubidea.

Bai ondare galeretatik bai kapital higigarriaren errendimendu negatiboetatik datozen saldo negatiboen zatia (zeinahi den ere kapital higigarriaren errendimendu negatiboen jatorria, finantza ekarpen mendekoak, lehentasunezko partizipazioak eta zor menpekoaren higigarriaren errendimenduen saldo positiboarekin, berdin batarekin zein bestearekin).

Likidazio oinarria likidazio oinarri orokorraren eta aurrezkiaren likidazio oinarriaren batura da.

Likidazio oinarri orokorra kalkulatzeko zerga oinarri orokorrari ondoko murrizketa hauek aplikatu behar zaizkio, hemen ageri diren hurrenkera berean:

• Epai bidez finkatutako konpentsazio pentsioak eta mantenurako urteko sariak ezkontideari edo izatezko bikotekideari (Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikoteak) ordaintzeagatiko murrizketak, zergadunak seme-alabei ordaintzen dizkienak izan ezik. Konpentsazio pentsioa edo mantenurako kopurua ordaintzen duena haren jasotzailearekin bizi bada, murrizketa hau ezin da aplikatu.

• Gizarte aurreikuspeneko sistemetara (pentsio planak, BGAE, gizarte aurreikuspeneko mutualitateak...) zergadunaren zein haren ezkontidearen alde edo pertsona ezinduen alde egindako ekarpen eta kontribuzioengatiko murrizketak.

• Aitorpena batera egitearen murrizketa; desberdina da familia unitatea guraso bakarrekoa bada (3.987€) edo bi gurasokoa bada (4.590 €).

Atal honetan aipatutako murrizketak aplikatuta ezin da sortu likidazio oinarri negatiboa, ez eta haren gehikuntza ere.

Aurrezkiaren likidazio oinarria kalkulatzeko hauxe egin behar da: aurrezkiaren zerga oinarritik konpentsazio pentsioen eta mantenu urtekoen soberakina, zerga oinarri orokorrean aplikatu ez dena, kendu. Emaitza ezin da izan negatiboa.

Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2003/41/CE Zuzentarauan araututako mutualitate, bermatutako aurreikuspen plan, gizarte aurreikuspeneko mutualitate eta pentsio planetara egindako ekarpenek antzeko tratamendua dute zerga ondorioetarako.

Pentsio planak, BGAEak, 2003/41/CE Zuzentarauan araututako pentsio planak eta gizarte aurreikuspeneko mutualitateak borondatezko aurreikuspen sistemak dira, eta zergadunak murrizketak aplika ditzake bere zerga oinarri orokorrean haietara egindako ekarpenengatik, muga batzuen barruan. Sustatzailearen ekarpenek ere murrizketak sor ditzakete, baldin eta aurrez lanaren etekin moduan egotzi baditu. Onuradunak jasotako zenbatekoak lanaren etekintzat hartzen dira.

Bermatutako aurreikuspen planak bizitza-aurrezkiko aseguru kontratu gisa eratzen dira, planaren iraupen osorako, hau da, normalean 65 urte bete arte, bermatutako gutxieneko korritua ematen dutela. Pentsio planen zerga araubide bera daukate.

Erretiro planetara egindako ekarpenek ez dute eskubiderik ematen zerga oinarri orokorra murrizteko. Onuradunak jasotako zenbatekoak kapital higikorraren etekintzat jotzen dira, Pertsona fisikoen errentaren gaineko zergari buruzko azaroaren 27ko 33/2013 Foru Arauaren 18.a) artikuluaren arabera lanaren etekintzat hartu behar ez badira.

Oro har, 33/2013 Foru Arauak, pertsona fisikoen errentaren gaineko zergarenak, 5.000 euroko muga ezartzen du zergadunak egindako ekarpenetarako, eta, 8.000 eurokoa, sustatzaileak edo bazkide babesleak egindako ekarpenetarako. Aurreko murrizketetarako baterako muga 12.000 eurokoa izango da.

Dena den, erretiroagatik edo dirua 10 urteren ondoren berreskuratzeagatik kapital prestazioren bat jasotzen den ekitaldi berean egiten diren ekarpen edo kontribuzioei dagokienez, murrizketak muga hau izango du: zerga oinarrian sartzen diren jasotako diru kopuruei dagozkien ekarpenen zenbatekoa.

Ezin izango dute zerga oinarritik murriztu gizarte aurreikuspeneko sistemara norberaren edo ezkontidearen alde egiten diren ekarpenak eta sistema horretara egiten diren kontribuzioak, horiek bazkideak, partaideak, mutualistak edo aseguratuak erretiratu ondoko zergalditik aurrera egiten badira.

Pertsona bat erretiratuta egongo da bazkide, partaidetzadun, mutualista edo aseguratua erretiratu egiten denean, benetan, Gizarte Segurantzaren edo hura ordezkatzen edo haren alternatiba den araubidean. Horren ondorioetarako, erretiro izaera izango dute onartzen diren erretiro aurreratuak, malguak, partzialak eta beste erretiro baliokide batzuek. Dena den, bazkideari, partaidetzadunari, mutualistari edo aseguratuari erretiro partziala onartzen bazaie, murriztu egin ahal izango dira zerga oinarritik erretirorako egiten diren ekarpen guztiak.

Aurreko paragrafoan aipatutako erretirorik bereganatu ezin denean, esan nahiko du Gizarte Aurreikuspeneko Planaren estatutuetan zehaztutako adina betetakoan erretiratu dela; adin hori, gutxienez, 60 urte izango da. Estatutuetan adinik zehazten ez bada, Gizarte Segurantzaren araubide orokorrean zehaztutako erretirorako ohiko adina betetakoan gertatu dela esan nahiko du.

Aurreko mugen barruan egindako murrizketak gorabehera, zergadunaren ezkontideak edo izatezko bikotekideak (Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikotea) ez badu lortu zerga oinarri orokorrean sartu beharreko errentarik, edo urtean 8.000 € baino gutxiago lortu baditu, zergadunak bere zerga oinarritik kendu ahal izango ditu ezkontidea edo izatezko bikotekidea (Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikotea) partaide, mutualista edo titular den gizarte aurreikuspeneko sistemetara egindako ekarpenak; gehienez 2.400 € urtean.

Borondatezko gizarte aurreikuspeneko erakundeen bazkideek, partaideek, mutualistek edo aseguratuek eskatu ahal izango dute murriztekoak izan daitezela hurrengo bost ekitaldietan 71.1.a artikuluan adierazitako gehieneko muga gainditzeagatik edo zerga oinarri orokorra nahikoa ez izateagatik murriztu ezin diren jarritako kopuruak, beti ere murrizketa egiten duten ekitaldian erretiroan ez badaude.  Erregela hauek ez zaizkie aplikatuko beren araudi finantzarioan jasotako gehieneko mugak gainditzen dituzten ekarpen eta kontribuzioei.

Kentzeko eskaera hori, egindako ekarpenak ezarritako mugak gainditzen dituztelako nahiz zerga oinarria nahikoa ez delako kendu ezin izan diren ekitaldiari dagokion PFEZaren aitorpenean egin behar da.

Hurrengo bost ekitaldien barruan, egindako ekarpenak ezarrita dauden mugetara iristen ez diren lehenengo ekitaldiari egotziko zaio soberakina. Gaindikina gertatu den zergaldian, zergadunaren ekarpenak eta sustatzailearen edo bazkide babeslearenak pilatu badira Zergaren Foru Arauan ezarritako mugak gaindituz, murrizketak aplikatuko dira, hurrenkera honi jarraituz:

• 1) Aurreko ekitaldiko ekarpenak.
• 2) Aurreko ekitaldiko kontribuzioak.
• 3) Ekitaldiko kontribuzioak.
• 4) Ekitaldiko ekarpenak.

Ekarpenak ezinduak berak eta beste norbaitek haren alde egin badituzte, edo ezinduak berak bakarrik, murrizketaren gehieneko muga 24.250 € da.

Ekarpenak beste norbaitek egin baditu, pertsona horrek ezinduaren alde egindako ekarpenen murrizketaren gehieneko muga 8.000 € da. Hala ere, murrizketa honek ez du eragozten ekartzaileak ekarpenak egin ahal izatea bere gizarte aurreikuspeneko sistemetara, gorago aipatutako mugekin.

Lehenbizi ezinduak berak egindako ekarpenengatiko murrizketak aplikatu behar dira. Horiek 24.250 euroko mugara iristen ez badira, eta kasu horretan bakarrik, aplikatu ahal izango dira beste pertsona batzuek ezinduaren alde egindako ekarpenen murrizketak, muga horretara iritsi arte. Pertsona horiek egindako ekarpenen proportzioan murriztuko dute zerga oinarria

Zerga oinarri orokorrean ondokoak sartzen dira: lanaren etekin positiboak; ekonomia jardueretako etekinak; etxebizitzen errentamenduaren ondoriozkoak ez diren kapital higiezinaren etekinak; kapital higikorraren beste etekin batzuk (ondasun higigarrien, negozioen edo meategien errentamenduaren ondoriozkoak, jabetza intelektualarenak...); ondare elementuak eskualdatuta ez beste eragiketa batzuen bidez lortutako ondare irabaziak eta galerak; errenta egozketak.

Aurrezkiaren zerga oinarrian ondokoak sartzen dira: etxebizitzen errentamenduaren ondoriozko kapital higiezinaren etekinak; kapital higikorraren etekinak (dibidenduak, korrituak, bizi aseguruak...); ondare elementuak eskualdatuta lortutako irabaziak eta galerak.

Zerga oinarri orokorrari zergaren eskala orokorrean dagokion karga tasa aplikatuko zaio, dagozkion murrizketak aplikatu ondoren (PFEZaren 33/2013 Foru Araua, 75 art.). Zergadunek 1.432 euroko murrizketa aplika dezakete autolikidazio bakoitzeko kuota orokorrean.

Ohiko etxebizitza foru arau honen hogeita hamalaugarren xedapen gehigarrian aipatzen diren gune edo guneetan duten zergadunek, aurreko paragrafoan aipatzen den gutxitzeaz gain, kuotaren beste murrizketa bat aplikatuko dute despopulatzeko arriskuan dauden gune edo eremuetan bizitzeagatik, 104 eurokoa autolikidazio bakoitzeko.

Aurrezkiaren zerga oinarriari PFEZaren 33/2013 Foru Araua, 76 artikuluan ezarritako eskala aplikatuko zaio, dagozkion murrizketak aplikatu ondoren .

Ondorengo ahaideen kenkaria

Betekizunak:

• Lerro zuzeneko edo odol ahaidetasunezko ondorengoak (seme-alabak, bilobak, birbilobak) edo horrekin parekatuak izatea (zergadunarekin lotura duten adingabekoak, adingabekoen babesaren arloko eskumena daukan herri erakundearen aurrean formalizaturiko tutoretza edo harrera dela medio).

• Zergadunarekin bizi izatea (ez da beharrezkoa urte natural osoan etengabe harekin bizitzea; aurreko ahaideen kenkarian, ordea, hala ezarrita dago baldintza hau). Epailearen erabaki batek ondorengo ahaidea ekonomia aldetik mantentzeko beharra ezartzen duen kasuetarako: kenkaria ondorengo ahaidearen mantenu ekonomikoa bere gain hartzen duen gurasoari aplikatuko zaio, karga hori gurasoetako batek bakarrik bereganatzen badu; mantenu ekonomikoa bi gurasoen ardura baldin bada, erdi bana aplikatuko da. Beraz, kasu horietan, kenkaria ez dago bizikidetzari loturik, mantenu ekonomikoari baizik.

• Ondorengo ahaideak 30 urte baino gehiago ez edukitzea; salbuespena: ezintasuneko edo mendekotasuneko kenkaria aplikatzeko eskubidea sortzea.

• Urteko errentak (salbuetsiak zenbatu gabe) lanbide arteko gutxieneko soldata baino gehiago ez izatea (14.000 € urtean), edo familia unitatean ez egotea kiderik LGS baino gehiago (salbuetsiak zenbatu gabe) diren errentak lortu dituenik.

• Ondorengo ahaideak PFEZean aitorpenik ez aurkeztea.

• Ez da beharrezkoa ezkongabea izatea. 

2022ko ekitaldirako kenkarien zenbatekoak hauek dira:

• Lehenengoagatik: 638 € urtean.
• Bigarrenagatik: 790 € urtean.
• Hirugarrenagatik: 1.332 € urtean.
• Laugarrenagatik: 1.574 € urtean.
• Bosgarrenagatik eta hurrengo bakoitzagatik: 2.056 € urtean.

Kenkari hauek ehuneko 15 handituko dira zergadunak 4.000

biztanle baino gutxiago dituen Arabako udalerri batean finkatzen badu ohiko etxebizitza.

• Ondorengo ahaidea 6 urtetik beherakoa bada, urtean 368 € gehituko zaizkie zenbateko horiei.

• 6 urteko edo adin horretatik gorako eta 16 urtetik beherako ondorengo ahaide bakoitzarengatik, lehengo kenkariaz gain, urtean 58 euroko kenkari osagarria aplikatuko da.

Kapitulu honetan jasotako kenkariak aplikatzeko kontuan hartu behar diren zirkunstantzia pertsonal eta familiarrak zergaren sortzapen egunean (eskuarki, urte naturaleko abenduaren 31n) dagoen egoera aintzat hartuz zehaztuko dira.

Kenkari horiek zenbatzeko inolaz ere ez da egingo haiek aplikatzeko gertatu behar diren egoerak gertatu diren urte naturaleko egunen kalkulu proportzionala.

Kenkari hau bateragarria da ezintasunaren kenkariarekin eta seme-alabei mantenua ordaintzearen kenkariarekin.

Seme-alaben mantenurako urtekoak ordaintzearen kenkaria:

Epailearen erabakiz seme-alaben mantenurako urtekoak ordaintzen dituzten zergadunek kontzeptu horrengatik ordaindutako kopuruen % 15eko kenkaria aplikatzeko eskubidea edukiko dute. Muga: ondorengo ahaideen kenkaria dela eta, seme edo alaba bakoitzeko aplika daitekeen kenkariaren % 30.

Araudi berriak aurreko ahaideen kenkari bakarra ezarri du: 306 €.

Kenkari hau ehuneko 15 handituko da zergadunak 4.000 biztanle baino gutxiago dituen Arabako udalerri batean finkatzen badu ohiko etxebizitza.

Betekizunak:

• Lerro zuzeneko aurreko ahaideak izatea (gurasoak, aitona-amonak, birraitona-birramonak...)

• Aurreko ahaidea urte natural osoan etengabe zergadunarekin bizi izatea.

• Bizikidetza horrekin parekatzen da kasu hau: zergadunak bere ondarearen kontura diru kopuruak ordaintzea aurreko ahaidea urte natural osoan bizi den egoitzari (gizarte zerbitzuen foru sarean edo itunduan ez dagoen bati).

• Aurreko ahaideak zergaldian lortu dituen errentak (salbuetsitakoak zenbatu gabe) lanbide arteko gutxieneko soldata baino handiagoak ez izatea.

• Aurreko ahaidearen familia unitatean ez egotea kiderik LGS baino errenta handiagoak (salbuetsiak zenbatu gabe) lortu dituenik.

• Aurreko ahaideak PFEZaren aitorpena ez aurkeztea.

Kenkaria ondorengo ahaideen artean hainbanatzeko erregelak:

• Aurreko ahaidea maila bereko ondorengo bat baino gehiagorekin bizi bada, kenkaria zati berdinetan hainbanatzen da.

• Aurreko ahaidea ahaidetasun maila desberdinak dituzten ondorengoekin bizi bada, aurreko ahaidearekiko ahaidetasun-maila hurbileneko ondorengoek aplika dezakete kenkaria. Horiek ez badituzte lortu urtean LGS baino errenta handiagoak (salbuetsiak zenbatu gabe), kenkaria bigarren mailako ahaidetasuneko ondorengoengana pasatzen da.

• Zergaduna abuztuaren 1eko 39/2014 Foru Dekretuan (Araban autonomiarako eta mendekoak artatzeko sistemako prestazio ekonomikoak arautzen dituena) ezarritako laguntza pertsonaleko prestazio ekonomikoaren titularra izatea.

• Haren ezkontideak edo izatezko bikotekideak eta laugarren gradura arteko ahaideek aplikatu ahal izango dute kenkaria, baldin eta urte natural osoan etenik gabe mendekotasuna edo desgaitasuna duen pertsonarekin bizi badira.

• Ezkontidearekin edo izatezko bikotekidearekin eta aurretik zehaztutako ahaideetakoren batekin bizi izanez gero, ezkontideak edo izatezko bikotekideak bakarrik aplikatu ahal izango du kenkaria, salbu eta hark lortutako errentak lanbide arteko gutxieneko soldata baino gehiago ez badira, errenta salbuetsiak kontuan hartu gabe.

• Kenkari hau aplikatzeko, zergadunak berak izango du lehentasuna.

• Gradu desberdinetako ahaideekin bizi bada, gradu hurbilenekoak aplikatuko du; gradu berekoak izanez gero, kenkaria hainbanatu egingo da guztien artean, eta zati berdinetan egingo da.

a) Ezintasunaren edo mendekotasunaren kenkaria (zergadunarena, aurreko edo ondorengo ahaidearena, ezkontidearena edo 2/2003 Legearen arabera eratutako izatezko bikoteko kidearena):

• Ezintasuna zergadunak berak, aurreko edo ondorengo ahaide batek, ezkontideak edo Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikoteko kideak edo laugarren mailara arteko alboko ahaide batek eduki behar du (parekotzat jotzen da tutoretza edo ordaindu gabeko harrera dela medio zergadunarekin loturik dagoen ezindua), adina kontuan izan gabe.

• Kenkari bera aplika daiteke desgaitasuna edo mendetasuna daukan ezkontideagatik edo izatezko bikotekideagatik, idatz zati honetan ezarritako betekizunak betez gero.

• Aurreko edo ondorengo ahaideak, laugarren mailara arteko alboko ahaideak (maila hori barne) edo parekotzat jotakoek zergadunarekin bizi behar dute eta ezin dute izan zerga ekitaldirako ezarritako lanbide arteko gutxieneko soldataren bi halako baino gehiagoko errentarik urteko (salbuetsiak zenbatu gabe).

• Aurreko edo ondorengo ahaidea edo laugarren gradurainoko (berau barne) albo ahaidea gizarte zerbitzuen foru sarekoa (ez horiekin berdinetsia) ez den egoitza zentro batean bizi bada, beraren ziozko kenkaria hango egonaldi gastuak ordaindu dituela faktura bidez frogatzen duen hurbileneko ahaideak aplikatu ahal izango du. Gastuok hurbiltasun gradu bereko hainbat ahaidek ordaindu badituzte, kenkaria hainbana aplikatu ahal izango dute.

• Beharrezkoa da elkarrekin bizitzea, ezkotidearen kasuan salbu.

• Kenkari hau bateragarria da ondorengo edo aurreko ahaidearen kenkariarekin eta seme-alaben mantenurako ordaintzen diren urtekoen kenkariarekin.

• Ezinduak PFEZaren aitorpena aurkezten badu, bi aukera izango ditu: kenkari osoa bere aitorpenean aplikatzea, edo laguntzarako ezindua bere kargu daukan zergadunak aplikatzea.

• Ezindua zergadun bat baino gehiagoren kontura bizi bada, kenkaria haien artean zati berdinetan hainbanatuko da.

• Ezintasun gradua egiaztatu behar da (aurreko aitorpenetan egin ez badute).

Kenkari hau bateraezina da aurreko ezintasunaren kenkariarekin.

b) Ezinduaren edo mendekoaren kenkaria, aipatutako ahaideen zerrendan jasotzen ez diren egoeretan dauden 65 urteko edo gehiagoko pertsonen kasuan.

Aurreko idatz zatian ezarritako kenkariak aplikatuko dira, mendekotasunean, ezintasunean eta besteren laguntza beharrean duten gradua kontuan hartuz.

Betekizunak:

65 urte edo gehiago eduki behar ditu, eta ezin daiteke egon aurreko idatz zatiko ahaideen edo horiekin parekatuen zerrendan. Zergadunarekin bizitzea beharrezkoa da. Bere sarrerak (salbuetsiak zenbatu gabe) LGS halako bi baino txikiagoak izan behar dira. Ezinduak PFEZaren aitorpena aurkez dezake. Aurkezten badu, bi aukera izango ditu: kenkari osoa berak aplikatzea edo laguntzarako ezindua bere kargu daukan zergadunak aplikatzea.

367 euroko kenkaria aplikatuko dute 65 urtetik gorako zergadunek, baldin eta beren zerga oinarria 20.000 eurokoa edo hortik beherakoa bada.

Aldiz, beren zerga oinarria 20.000 eurotik gorakoa eta 30.000 eurotik beherakoa bada, 367 euroko kenkaria aplikatuko dute, ondoko eragiketaren emaitza kenduta: zerga oinarria ken 20.000  €, eta horren emaitza bider 0,0367.

668 euroko kenkaria aplikatuko dute 75 urtetik gorako zergadunek, baldin eta beren zerga oinarria 20.000 eurokoa edo hortik beherakoa bada.

Aldiz, zerga oinarria 20.000 eurotik gorakoa eta 30.000 eurotik beherakoa bada, 668 euroko kenkaria aplikatuko da, ondoko eragiketaren emaitza kenduta: zerga oinarria ken 20.000  €, eta horren emaitza bider 0,0668.

Kenkari hau aplikatzeko ezinbestekoa da baterako zerga ordainketaren oinarria 35.000 eurokoa edo hortik beherakoa izatea.

Zergaduna hiru urtez etengabe bizi den etxebizitza da.

Hala ere, hiru urte igaro ez arren, ohiko etxebizitzatzat hartuko da baldin eta zergaduna hiltzen bada edo etxez aldatu beharrean gertatzen bada honakoak bezalako arrazoiengatik: etxebizitza zergadunaren, berarekin bizi den aurreko edo ondorengo ahaide baten, ezkontidearen, Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera eratutako izatezko bikoteko kidearen edo kenkaria egiteko eskubidea sortzen duen pertsona baten ezintasun gradurako ezegokia izatea; ezkontzea; Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera izatezko bikotea eratzea; banantzea; goian aipatutako izatezko bikotea desegitea; lantokiz aldatzea; lehenengo lanpostua edo beste lanpostu bat lortzea; etxebizitza aipatutako epean ordaintzea galarazten duten bestelako ekonomia gorabeherak; edo antzeko egoera justifikatuak.

Ezinbestean etxebizitza aldatu beharra dagoela eskatzen duten egoerak Zuzeneko Zergen Zerbitzuak aztertuko ditu, interesdunak eskatu ostean.

Ohiko etxebizitzaren barruan ez dira hartzen lorategiak, parkeak, igerilekuak, garajeak eta mota guztietako eranskinak, horiek erregistroan etxebizitzarekin finka bakar bat osatu ezean.

Etxebizitza ohikoa izan dadin, beharrezkoa da zergaduna benetan eta modu iraunkorrean urtebetez bertan bizitzea, etxebizitza eskuratu zenetik edo lanak bukatu zirenetik, ondorengo kasuetan izan ezik:

• Zergaduna hiltzen bada edo etxe horretan bizitzea ezinbestean galarazten duen bestelako egoeraren bat gertatzen bada (hala nola ezkontzea, Eusko Legebiltzarraren maiatzaren 7ko 2/2003 Legean xedatutakoaren arabera izatezko bikotea eratzea, banantzea, lantokiz aldatzea...).

• Karguarengatik edo lanpostuarengatik beste etxebizitza bat edukiz gero (etxebizitzaren erabilera gauzazko lan etekin bezala aitortu behar da, eta horren konturako sarrera egin behar da). Kasu horretan, hamabi hilabeteko epealdia karguari edo lanpostuari uzten zaion egunetik aurrera hasten da kontatzen.

* COVID-19. Hamabi hilabeteko epea sei hilabetez luzatuko da epe hori 2021eko urtarrilaren 1etik 2021eko abenduaren 31ra bitartean amaitzen denean. Ez da aplikagarria izango epea luzatu zen kasuetan (2020ko martxoaren 14tik abenduaren 31ra bitartean amaitu zenean).

Ezarritako salbuespenak aplikatzen direnean, ezinbestean etxebizitza aldatzera behartzen duten edo hartan bizitzea galarazten duten egoerak gertatu arte aplikatuko da kenkaria.

Berdin jokatuko da zergadunak etxebizitza beharra konpentsatzeko diru kopururen bat jaso eta, gainera, erositako etxebizitza bere familia unitatetik kanpoko pertsonek erabiltzen ez badute (kasu horretan, diru kopuru horiek diruzko lan etekin bezala aitortu behar dira, eta atxikipena egin behar zaie).

Zergadunek oro har ohiko etxebizitza erosteko zergaldian inbertitutako kopuruen % 18ko kenkaria aplika dezakete, beren kargura egin diren erosketa gastuak barne. Halaber, ohiko etxebizitza erosteko besteren kapitalak erabiltzeagatik, zergadunen kargura joan diren besteren finantzaketak sortutako gastuak barne, zergaldian ordaindutako korrituen % 18ko kenkaria aplika dezakete.

Aurreko ehunekoak 20koa izango dira zergadunak 4.000 biztanle baino gutxiago dituen Arabako udalerri batean finkatzen badu ohiko etxebizitza. Zergaduna 30 urtetik beherakoa edo familia ugariaren titularra bada, % 23ko kenkaria aplikatuko da.

Zerga batera ordaintzea hautatzen bada eta kenkari horretarako eskubidea dutenak pertsona bat baino gehiago badira, batzuk 30 urtetik beherakoak eta beste batzuk adin horretatik gorakoak, % 23 aplikatuko da.

Aurreko ehunekoak 20koa izango dira zergadunak 4.000 biztanle baino gutxiago dituen Arabako udalerri batean finkatzen badu ohiko etxebizitza.

Etxebizitza kontuetara egindako ekarpenei ehuneko 18 edo ehuneko 20 (zergadunak 4.000 biztanle baino gutxiago dituen Arabako udalerri batean finkatzen badu ohiko etxebizitza) aplikatuko zaie.

Zergadunak etxebizitza erosteko edo zaharberritzeko dirulaguntza jaso badu eta Zerga honi buruzko araudiaren aplikazioaren ondorioz dirulaguntza hori salbuetsita badago, dirulaguntzaren zenbatekoa kendu beharko zaie aurreko zatietan aipatutako diru kopuruei, kenkaria aplikatzeko.

Zergadun bakoitzak aurreko idatz zatietan azaldutako kontzeptuengatik zergaldietan zehar aplikatutako kenkarien batura ezin da izan 36.000 € baino gehiago (berrinbertsioa egin bada, PFEZri buruzko 33/2013 Foru Arauaren 49. artikuluan ezarritakoaren arabera salbuetsitako ondare irabaziaren % 18 kendu behar da).

Ohiko etxebizitza erosteko erabilitako diru kopuruak. Ez dira kontuan hartzen artapen gastuak (pintatzea, entokatzea...), ez konpontze gastuak (berogailua konpontzea, etab.).

Ohiko etxebizitza birgaitzeko erabilitako diru kopuruak. Birgaikuntzatzat hartuko dira jabeak bere ohiko etxebizitzan egiten dituen obrak bi kasu hauetakoren batean: obrak ebazpen bidez jarduera babestu izendatuak izatea, Ondare Urbanizatu eta Eraikia Birgaitzeko Jarduketa Babestuei buruzko Eusko Jaurlaritzaren abenduaren 30eko 317/2002 Dekretuaren arabera; edo, hala badagokio, jarduera babesgarritzat kalifikatua izatea abenduaren 12ko 2066/2008 Errege Dekretuaren arabera edo dekretu hori ordezkatzen duten antzeko arauen ildotik.

Ohiko etxebizitza erostean edo birgaitzean sortutako gastuak ordaintzeko eman diren diru kopuruak, hala nola BEZa, notario edo erregistro gastuak, etab.

Etxebizitza kontuetan sartutako kopuruak. Baldin eta kontua irekitzen den unetik 6 urte * igaro baino lehen ohiko etxebizitza erosteko edo birgaitzeko erabiltzen badira.

• COVID-19. 2021eko urtarrilaren 1etik 2021eko abenduaren 31ra bitarteko epea duten kontuak direnean, gordailututako kopuruak gauzatzeko epea zazpi urtekoa izango da. Ez zaie aplikatuko epea luzatu zitzaien kasuei (2020ko urtarrilaren 1etik 2020ko abenduaren 31ra bitarte amaitu zen).

Ohiko etxebizitza handitzeko erabilitako kopuruak. Bizitzeko azalera handitu behar da.

Ohiko etxebizitza eraikitzeko erabilitako kopuruak. Zergadunak zuzenean ordaindu behar ditu obren gastuak. Lau urte * igaro baino lehenago bukatu behar dira obrak, aparteko zerbait gertatu ezean.

• COVID-19. 4 urteko epea 2021eko urtarrilaren 1etik 2021eko abenduaren 31ra bitartean amaitzen denean, epe hori 5 urtekoa izango da inbertsioa hasten denetik. Ez zaie aplikatuko epea luzatu zitzaien kasuei (2020ko urtarrilaren 1etik 2020ko abenduaren 31ra bitarte amaitu zen).

Titulartasun publikoko lurzoruaren gainean eratutako azalera eskubidea eskuratzeko erabilitako diru kopuruak.

Ezinduen komunikazio eta segurtasun oztopoak gainditzeko egindako egokitze eta eraberritze lanetarako erabilitako kopuruak, etxean zein ohiko etxebizitzaren elementu komunetan.

Urtean, gehienez, 1.530 € ken daitezke horretan inbertitutako kopuruengatik eta haien korrituengatik.

Muga hau 1.836 eurokoa izango da zergadunak 4.000 biztanle

baino gutxiago dituen Arabako udalerri batean finkatzen badu ohiko etxebizitza.

Zergaduna 30 urtetik beherakoa edo familia ugariaren titularra bada, arau hauek aplikatuko dira:

Kenkariak % 23koak izango dira. Ehuneko hau 25ekoa izango da zergadunak 4.000 biztanle baino gutxiago dituen Arabako udalerri batean finkatzen badu ohiko etxebizitza.

Urteko kenkarien zenbatekoa 1.955 € izango da gehienez. Muga hau 2.346 eurokoa izango da zergadunak 4.000 biztanle baino gutxiago dituen Arabako udalerri batean finkatzen badu ohiko etxebizitza.

• Aurreko bi arauok ez zaizkie aplikatuko etxebizitza kontuetara egindako ekarpenei.

• Zerga batera ordaintzea hautatzen bada eta kenkari horretarako eskubidea dutenak pertsona bat baino gehiago badira, batzuk 30 urtetik beherakoak eta beste batzuk adin horretatik gorakoak, kenkaria % 25ekoa izango da eta muga 2.346 € urtean.

 Zergadun bakoitzak aurreko idatz zatian azaldutako kontzeptuengatik zergaldietan zehar aplikatutako kenkarien batura ezin da izan 36.000 € baino gehiago. Hala badagokio, batura horri kendu behar zaio PFEZaren 33/2013 Foru Arauaren 49. artikuluan ezarritakoaren arabera berrinbertsioagatik salbuetsitako ondare irabaziari % 18 aplikatuta ematen duen emaitza.

Zergaldian ohiko etxebizitza alokatzeagatik zenbatekoak ordaintzen dituzten zergadunek bi kenkari hauetako bat aplikatu ahal izango dute:

• a) Zergaldian ordaindutako zenbatekoen % 20, urteko 1.600 euroko kenkari-mugarekin.
• b) Zergaldian ordaindutako zenbatekoen % 25, urteko 2.000 euroko kenkariarekin, familia ugariaren titular diren zergadunen kasuan.
• c) Zergaldian ordaindutako zenbatekoen % 30, urtean 2.400 euroko kenkariarekin, 30 urtetik beherako zergadunak direnean.
• d) Zergaldian ordaindutako zenbatekoen % 35, urtean 2.800 euroko kenkariarekin, etxebizitza despopulatzeko arriskuan dagoen gune edo guneetako batean dagoenean. Kenkari hori aplikatu ahal izateko, errentaria zergaldi osoan despopulatzeko arriskuan dauden guneetan edo guneetan bizi behar da, errentaria hiltzen den kasuetan izan ezik.

Ondorio horietarako, ordaindutako zenbatekoei kendu egingo zaie zergadunak etxebizitza alokatzeko jaso dituen diru-laguntzen zenbatekoa, baldin eta salbuetsita badaude zerga honen araudi erregulatzailea aplikatuz.

Zergadunaren adina zehazteko, zergaldiaren sortzapen-egunean dagoen egoera hartuko da kontuan.

Ohiko etxebizitzaren alokairuagatik ordaindutako kopuruen parekoak izango dira ohiko etxebizitzatzat hartzen diren erabilera-lagapeneko erregimeneko etxebizitzengatik etxebizitza-kooperatibetako edo bestelako elkarteetako bazkideek ordaindutako kanonak edo errenta sozialak.

Alokairuagatiko kenkaria bateragarria da ohiko etxebizitza erosteagatiko kenkariarekin.

• Zergadunak etxebizitza kontuan sartu dituen eta kenkarirako eskubidea sortu duten diru kopuruak ohiko etxebizitza erosteko edo birgaitzeko ez beste zerbaitetarako erabili baditu. Kopuru horiek partez erabiltzen badira, lehenengoz gordailututako kopuruak joko dira erabilitzat. Kasu honetan ez da pentsatuko ez dela bete dirua ezarri den bezala erabili beharra: kenkarirako eskubidea sortu duten diru kopuruak osorik sartzen badira berriro kreditu erakunde berean; gauza bera gertatuko da Zergaren sortzapena gertatu baino lehen dirua beste erakunde batera osorik eramaten bada ere.
• Kontua ireki zenetik sei urte* igaro direnean, eta kenkarirako eskubidea sortu duten zenbatekoak ohiko etxebizitza erosteko edo birgaitzeko erabili ez direnean.* Kontu horietan epea 2021eko urtarrilaren 1etik 2021eko abenduaren 31ra bitartean amaitzen bada, gordailututako kopuruak gauzatzeko epea 7 urtekoa izango da. Ez zaie aplikatuko epea luzatu zitzaien kasuei (2020ko urtarrilaren 1etik 2020ko abenduaren 31ra bitarte amaitu zen).
• Gero ohiko etxebizitza erosteak edo eraberritzeak ez baditu betetzen kontzeptu horren kontura kenkari eskubidea ematen duten baldintzak.

Zergadunak, kenkariak aplikatu eta gero haiek aplikatzeko eskubidea galtzen badu, aurretik kendu dituen kopuru horiek gehi berandutza korrituak batu beharko dizkio baldintzak bete ez dituen ekitaldiko Zergaren kuotari.

Zergadunek langileen sindikatuei ordaindutako kuoten  % 20eko kenkaria aplikatu ahal dute.

Irabazteko xederik gabeko entitateen zerga-araubidearen eta mezenasgorako zerga-pizgarrien foru arauan ezartzen diren kenkariak aplikatu ahal izango dituzte zergadunek.

Kenkariaren oinarria ezin daiteke zerga-oinarriaren % 35 baino handiagoa izan (zerga-oinarri orokorraren eta aurrezkiaren zerga-oinarriaren batura hartuta zerga-oinarritzat).

Muga hori gainditzeagatik kendu ez diren zenbatekoak hurrengo 5 urteetan kendu ahal izango dira.

Aitortzaileak bi modutara egin dezake ordainketa: dena batera edo bitan zatituta.

Ordainketa bitan zatitzeko, ezinbestekoa da:

• Aitorpena ekainaren 26ra arte, egun hori barne, aurkeztea.

• Beraz, aitorpen osagarrien eta epez kanpo aurkeztutako aitorpenen ordainketa ezin da zatitu.

• Kuotaren % 60 kargatuko den egunak (aurkezpen motaren arabera):

  • Rentafacil, rentared eta rent@raba, 2023ko ekainaren 18ra arte bidaliak.

  • Gestorien rentared eta rent@raba, 2023ko ekainaren 19tik 26ra arte bidaliak: Ordainketa-pasabidearen edo ordainketa-gutunaren bidez.

• Gainerako % 40ren kargu-eguna: 2023ko azaroaren 10a.