Mendekotasuna

MENDEKOTASUNA DUTEN PERTSONAK

mendekotasuna duten pertsonak

Mendekotasun egoerak gure bizitzako edozein unetan ager daitezke; horrek esan nahi du biztanleriaren adin egitura osoa ukitzen dutela. Mendekotasun egoera batzuk jaiotzatik bertatik agertzen dira, beste batzuk istripu baten ondorioz edo haurtzaroan, gaztaroan zein helduaroan pairatutako gaixotasun akutu baten ondorioz eta, jakina denez, gizabanakoak zahartzen diren heinean, mendekotasun egoerak askoz maizago sortzen dira.

Mendekotasuna duten pertsonek etengabeko laguntza eta zaintza behar dute, batez ere, gizarte zerbitzuen esparruan, baina, aldi berean, gizarteak eta familiak batera gauzatu beharreko zeregina da, gizarteak eta gure herri erakundeek gizarte hauskortasuna islatzen duten errealitate berriei egokitzeko eta horiei erantzuteko gaitasuna frogatzen duena. Horregatik, behar-beharrezkoa da zeregin hori etikaren ildotik gidatzea eta indartzea, non justiziaren, duintasunaren eta ongintzaren balioak, besteak beste, nagusi izan behar diren.

Mendekotasun egoeran dagoen pertsonak ondoko ezaugarriak dauzka:

Adinaren, gaixotasunaren edo desgaitasunaren ondorioz, gorputzaren, adimenaren edo zentzumenen autonomia galduz joan da.
Beste pertsona baten laguntza edo laguntza handia behar izaten du eguneroko bizitzari dagozkion oinarrizko jarduerak egiteko (zaintza pertsonala, etxeko jarduerak, mugikortasuna…).
Beste pertsona baten laguntza behar du bere autonomia pertsonalari eusteko.

MENDEKOTASUNAREN BALORAZIOA

Mendekotasun maila aitortzea lehen urratsa da mendekotasuna duten pertsonek zerbitzuak eta/edo prestazioak eskura ditzaten.

Pertsona bat mendekotasun egoeran dagoen jakiteko, beharrezkoa da eskaera egiten duen pertsonari dagokion balorazioa egitea Informazio Bulegoan. Bulego horretan, diziplina anitzeko eta espezializatutako pertsonez osatutako taldea aritzen da, guztiek ere profil soziosanitarioa eta Mendekotasunaren Balorazio Baremoa aplikatzeko prestakuntza berariazkoa dutela.

Mendekotasun egoeraren aitorpena eta laguntzak jasotzea lortzeko eman beharreko urratsak

Mendekotasun mailaren azterketa eskatzen duen pertsonak berak egin dezake eskaera edo, hala badagokio, haren legezko ordezkariak edo pertsona horren izatezko zaintza duenak.

Izapidetu

Mendekotasunari buruzko eskaera aurkezten denean, idatziz jakinaraziko da balorazioa egiteko hitzordua zein egunetan eta ordutan ematen den, bai eta balorazio hori etxean edo Orientazio eta Balorazio Zentroan egingo den. Azterketan, eguneroko bizitzari lotutako oinarrizko jarduerak egiteko gaitasuna ebaluatuko da, bai eta bestelako laguntza- eta gainbegiratze-beharrak ere.

Balorazioa egiteko tresnak:

3 urtetik gorako pertsonen balorazioa egiteko, Mendekotasunaren Balorazio Baremoa (MBB) erabiltzen da. Tresna horren bidez, dena delako pertsonak eguneroko bizitzari lotutako oinarrizko jarduerak (norberaren zaintza, funtsezko mugikortasuna, orientatzea, zeregin errazak ulertzea eta gauzatzea...) bere kabuz egiteko une horren daukan gaitasuna balioesten da, bai eta beste pertsona batek laguntza emateko beharra ere.
0 eta 3 urte bitarteko haurren kasuan, balorazioa egiteko erabiltzen den tresna Berariazko Balorazio Eskala (BBE) dugu. Tresna horrek jarduera jakin batzuk egiteko gaitasuna neurtzen du (hala nola, buruari eustea, zutik jartzea, modu autonomoan ibiltzea, zurrupatzea, zerbaiti arretaz begiratzea...). Balorazio hori ez da iraunkorra, eta horren berrikuspenak egiten dira ofizioz sei hilean behin. 36. hilabetetik aurrera, adingabeak berriro baloratu behar dira MBB erabiliz.

Balorazioaren bidez, eskaera egiten duen pertsonaren mendekotasun maila zehaztea dago.

I. maila. Mendekotasun moderatua
II. maila. Mendekotasun larria
III. maila. Mendekotasun handia

Aztertuari mendekotasun maila aitortu zaion eta mendekotasun egoeran dagoenetz adierazten duen ebazpena postaz jakinaraziko da.

Pertsona mendekotasun moderatu, larriko edo mendekotasun handiko egoeran bada:
- Mendekotasun maila (puntuazioa adieraziko da).
- Mendekotasun egoeraren behin-behineko edo behin betiko izaera.
- Balio epea eta berrikuspen data, hala badagokio (mendekotasunaren aitorpena behin-behinekoa bada, ebazpenean ezarritako epean soilik izango ditu ondorioak).
- Adierazitako mendekotasun mailaren zioz, pertsonak balia ditzakeen zerbitzu eta/edo prestazio ekonomikoen zerrenda, bakoitzaren egokitasuna ere adierazita.

Pertsona mendekotasun egoeran ez badago:
- Ateratako puntuazioa.
- Pertsonari azalduko zaio berari dagokion Oinarrizko Gizarte Zerbitzura jo dezakeela eta foru sareak mendekotasunik ez duten pertsonentzat eskaintzen dituen zerbitzuak baliatzeko aukera duela.

Mendekotasun egoera jakinarazi ondotik, hitzordua emango zaio pertsonari, haren beharrei erantzuteko zer zerbitzu edo prestazio ekonomiko diren egokienak zehazteko eta gizarte eskubideen berri emateko, bai eta horiei heltzeko modua zein den azaltzeko ere.

Eskatzaileak jakinarazpena jaso eta gero, zerbitzu eta/edo prestazio ekonomikoak eskuratzeko ebazpena, gehienez ere, 3 hilabete eta erdiko epean emango da, mendekotasuna aitortu dion ebazpena emandako egunetik zenbatzen hasita.

Ematen diren zerbitzuak koordainketakoak dira, pertsona bakoitzaren egoera ekonomikoaren arabera.

Organo horren ardura da mendekotasun egoera balioesteko irizpen teknikoa egitea. Irizpen horretan, honako hauek zehazten dira:

Mendekotasuna sortu duten diagnostikoak
Mendekotasun maila
Eguneroko bizitzari lotutako jarduerei dagokienez, ebaluatutako pertsonak zeinetan behar duen laguntza.

Balorazio Unitate Teknikoko profesionalek egiten dituzte jasotako eskaerak ebaluatzeko azterketak, elkarrizketak eta gainerako proba egokiak, bakoitzaren lanbide espezialitatearen arabera iritzita.

a) Pertsona mendekotasun moderatu, larriko edo mendekotasun handiko egoeran dago. Halakoetan, ondokoak adieraziko dira:

Mendekotasun maila (puntuazioa adieraziko da).
Mendekotasun egoeraren behin-behineko edo behin betiko izaera.
Balio epea eta berrikuspen epea, hala badagokio.
Adierazitako mendekotasun mailaren zioz, pertsonak balia ditzakeen zerbitzu eta/edo prestazio ekonomikoen zerrenda, bakoitzaren egokitasuna ere adierazita.

b) Pertsona ez dago mendekotasun egoeran. Halakoetan, ondokoa adieraziko da:

Ateratako puntuazioa.
Pertsonari azalduko zaio berari dagokion Oinarrizko Gizarte Zerbitzura jo dezakeela eta foru sareak mendekotasunik ez duten pertsonentzat eskaintzen dituen zerbitzuak baliatzeko aukera duela.

Cualquier persona, sin límite de edad, que pueda estar afectada por algún grado de dependencia, que cumpla los requisitos siguientes:

Residir actualmente en Álava, y haberlo hecho en territorio español durante cinco años, de los cuales dos deberán ser inmediatamente anteriores a la fecha de presentación de la solicitud.
Para los menores de 5 años, el periodo de residencia se exigirá a quien ejerza su guarda y custodia.

Las personas que, reuniendo los requisitos anteriores, carezcan de nacionalidad española, se regirán por lo establecido en la Ley Orgánica 4/2000, de 11 de enero sobre derechos y libertades de los extranjeros en España.

Las personas reconocidas en situación de dependencia pueden solicitar la revisión de grado de dependencia, pasados dos años a partir de la fecha de resolución, salvo que se haya producido una mejoría o empeoramiento de la situación de dependencia acreditable o debido a un error de diagnóstico o de aplicación del baremo.