Borondatezko ordezkaritza

Borondatezko ordezkaritzaren bitartez zergapekoak bere konfiantzako pertsona bat edo profesional bat izenda dezake bere izenean egin ditzan izapideak eta jarduketak, edo bere eskubideak erabil ditzan edo betebeharrak bete. Beraz, borondatezko ordezkariak ordezkatuaren izenean dihardu eta egiten duen guztia eta horren ondorioak hari dagozkio.

Diputatuen Kontseiluaren apirilaren 13ko 15/2010 Foru Dekretuak. Dekretu honen bidez Arabako Foru Ogasunaren aurrean, zergen arloan, zenbait izapide eta jarduera egiteko emandako borondatezko ordezkaritza arautzen da eta Borondatezko Ordezkarien Erregistroa sortzen da. 2010eko apirilaren 30ean argitaratu zen ALHAOn (46. zk.).

Foru Gobernu Kontseiluaren 6/2018 Foru Dekretua, otsailaren 13koa. Aldatzea apirilaren 13ko 15/2010 Foru Dekretua, arautu zuena Arabako Foru Ogasunean zerga alorreko zenbait izapide eta jardun egiteko emandako borondatezko ordezkaritza, eta borondatezko ordezkarien erregistroa sortu zuena. 21ean argitaratu zen ALHAOn (22. zk.).

Foru Gobernu Kontseiluaren 11/2021 Foru Dekretua, martxoaren 16koa. Onespena ematea aldatzeari Kontseiluaren apirilaren 13ko 15/2010 Foru Dekretua, arautzen duena Arabako Foru Ogasunean zerga alorreko zenbait izapide eta jardun egiteko emandako borondatezko ordezkaritza, eta borondatezko ordezkarien erregistroa sortu zuena. 2021eko martxoaren 24an argitaratu zen ALHAOn (33 zk.)

Foru Gobernu Kontseiluaren 52/2021 Foru Dekretua, azaroaren 23koa. Aldatzea apirilaren 13ko 15/2010 Foru Dekretua, arautzen duena Arabako Foru Ogasunean zerga alorreko zenbait izapide eta jardun egiteko emandako borondatezko ordezkaritza, eta borondatezko ordezkarien erregistroa sortzen duena

Borondatezko ordezkaritzaren zerrenda berri bati alta emateko, prozedura hauetako edozein erabil daiteke:

1. Aurrez aurreko kanala: Ogasuneko ordezkariaren eta ordezkatuaren arteko konparazioa

• Ogasuneko ordezkariaren eta ordezkatuaren agerraldia (edo ordezkatuaren edo bien izenean izapide hori egiteko akreditatutako pertsona bat). Biek sinatuko dute ordezkaritza eskatzeko eta onartzeko eredua.

2. Aurrez aurreko kanala: ordezkaria Ogasunean bakarrik agertzea eta egiaztagiria aurkeztea

• Ogasunean duen ordezkaria bakarrik agertzea (edo ordezkariaren izenean izapide hori egiteko akreditatutako pertsona bat), notario-ahalorde bat edo ordezkatuaren sinadura notario bidez legitimatutako dokumentu pribatu bat aurkeztea, eta argi eta garbi zehaztea ordezkariari ematen dizkion ordezkaritza eta borondatezko ordezkaritza-maila edo -mailak; beraz, betetzen duen ordezkaritza-eskaera onartutzat joko da.

3. Kanal telematikoa: eskabidea Internet bidez aurkeztea (ordezkaria) eta Internet bidez onartzea (ordezkatua)

• Ordezkariak eskabidea Internet bidez aurkeztea (Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoan (www.araba.eus) eta, beraz, ziurtagiri digitala, BAKQ edo Bak erabiliz, eta ordezkatuak eskabidea Internet bidez onartzea (Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren erabiltzailea ere bada, ziurtagiri digitala edo BAKQ edo Bak erabiliz, borondatezko ordezkaritza-zerbitzura sartuta). Onarpen-aldia ez da 20 egun naturaletik gorakoa izango, ordezkariak alta-eskaera aurkeztu eta hurrengo egunetik zenbatzen hasita. Epe horren barruan onarpenik egiten ez bada, eskatutako ordezkaritza baliozkotu ez dela ulertuko da.

4. Kanal telematikoa: Internet bidezko aurkezpena (ordezkaria) eta Internet bidezko onarpena, gakoekin (ordezkatua)

Ordezkariak eskabidea Internet bidez aurkeztea (Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoan (www.araba.eus) eta, beraz, BAKQ edo Bak ziurtagiri digitala erabiliz, Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren erabiltzaile ez den zergapeko bati dagokionez. Salbuespenez, prozedura honetarako ordezkatuari gako bat emateko eskatuko da.
Gakoa SMS bidez bidaliko da, oro har, zergapekoaren telefono mugikorrera, eta pertsona fisikoen kasuan, haiek baimena eman diotenean Arabako Foru Ogasunari Zergadunen Erroldan jasotako harremanetarako datuak erabiltzeko, zerga-izapide guztietarako. Gakoa zergapekoaren jakinarazpen-helbidera bidaliko da harremanetarako telefono mugikorrik ez dagoenean edo, pertsona fisikoen kasuan, Arabako Foru Ogasunari harremanetarako datuak erabiltzeko baimenik eman ez diotenean.
Zergapekoak/ordezkatuak ordezkariari eman beharko dio gakoa. Ordezkaria Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoan sartuko da eta eskaera onartuko du gakoa adieraztean. Onarpen-aldia ez da 20 egun naturaletik gorakoa izango, ordezkariak alta-eskaera aurkeztu eta hurrengo egunetik zenbatzen hasita. Epe horren barruan onarpenik egiten ez bada, eskatutako ordezkaritza baliozkotu ez dela ulertuko da.

Borondatezko ordezkaritza maila aldatzeko Arabako Foru Ogasunak ezarritako borondatezko ordezkaritzaren eredua bete behar da eta bertan finkatu nahi den maila berria adierazi. Ordezkaritzei alta emateko prozedura berak erabil daitezke.

Bai zergadunek, bai beraien ordezkariek noiznahi ezeztatu ahal dute borondatezko ordezkaritza, bai eta hari uko egin ere.

Zergadun ordezkatuek eta ordezkariek bi aukera dituzte ordezkaritza ezeztatzeko edo hari uko egiteko, hurrenez hurren: Arabako Foru Ogasunera joan edo Diputación Digitalen sartu.

Informazioa emateko ez beste ezertarako, Arabako Foru Ogasunak ezeztapenaren edo ukapenaren berri emango dio beste alderdiari, eta azalduko dio noiztik aurrera joko den ordezkaritza ezeztutzat edo uko egintzat.

Diputación Digitalen sartu behar da, gero Borondatezko Ordezkaritzaren Zerbitzua hautatu, honen barruan “Kontsulta” klikatu eta ondoko aukera hauek azalduko dira:

• Nire erlazioak: Atal honetan norberaren ordezkaritza erlazioak kontsulta daitezke. Gainera, erlazio bat hautatu eta beraren historia azter daiteke.
• Eskaerak: Norberak aurkeztutako borondatezko ordezkaritzaren eskaera guztiak azalduko dira. Eskaera jakin baten egoera kontsulta daiteke eta PDF formatuan kargatu daiteke, pantailan ikusteko.

1. maila:

• Aitorpenak (zentsuak izan ezik) eta autolikidazioak aurkeztea.
• Zerga-zorrak eta zehapenak ordaintzea borondatezko epean (adibidez, pasabideagatik ordaintzea).
• Aurkeztutako autolikidazioekin batera, geroratzea edo zatikatzea, zorren konpentsazioa eta zehapenak eskatzea
• Tramitazioaren egoera kontsultatu eta kopia balioduna inprimatu.

2. maila:

• 2.a) Pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren eta ondarearen gaineko zergaren aitorpenak aurkeztea, eta PFEZaren datu fiskalak kontsultatzea eta erabiltzea autolikidazioa egin ahal izateko.
• 2.b) Zerga-ziurtagiriak eskatu eta jasotzea.
• 2.c) Errolda-aitorpenak aurkeztea, errolda-prozeduretatik eratorritako errekerimenduei erantzutea eta zergadunen erroldako datuak kontsultatzea.
• 2.d) Arabako Foru Aldundiaren egoitza elektronikoan BEZaren erregistro-liburuak eramateko fakturazio-erregistroak bidaltzea eta kontsultatzea
  AFAren egoitza elektronikoan fabrikazio-zerga berezien xede diren produktuen kontabilitatea eramateko kontabilitate-idazpenen erregistroak bidaltzea eta kontsultatzea
  TicketBAI betebeharraren betetze materiala.
   

3. maila:

• Berraztertze-errekurtsoa eta erreklamazio ekonomiko-administratiboa aurkeztea eta izapidetzea.
• Berrikusteko prozedurekin (adibidez, bidegabeko diru-sarrerak itzultzea) eta aurretiko administrazio-loturarekin (adibidez, zerga-kontsultak) lotutako idazkiak aurkeztea eta izapidetzea.
• Zerga-kudeaketarekin eta diru-bilketarekin lotutako aurkezpen- eta dokumentazio-errekerimenduei erantzutea.
• Zorrak geroratzea edo zatikatzea, zorren konpentsazioa eta zehapenak eskatzea
• Administrazio-espedienteak eta horien izapidetze-egoera kontsultatzea, aurreko prozedurei dagokienez.

4. maila:

• 4.a) Ordezkariak berak hasitako izapide eta prozedurekin lotutako jakinarazpenak jasotzea.
• 4.b) zergapekoak hasitako izapide eta prozedurekin lotutako jakinarazpenak jasotzea.
• 4.c) Arabako Foru Ogasunak ofizioz hasitako izapide eta prozedurekin lotutako jakinarazpenak jasotzea

Ez, borondatezko ordezkaritzaren ereduaren mailen sailkapena zergapekoak Ogasunarekin egin ditzakeen izapideen ikuspuntutik eginda dago. Horrela, 1. maila aitorpenak aurkezteaz ari da; 2. maila errentari eta ondareari buruzko datuak bidaltzeaz eta kontsultatzeaz, eta ziurtagiriak eskatzeaz eta errolda-ereduak aurkezteaz eta BEZaren erregistro-liburuak eramateko fakturazio-erregistroak bidaltzeaz eta kontsultatzeaz; Kontabilitate-idazpenen erregistroak bidaltzea eta kontsultatzea, Fabrikazioko Zerga Berezien xede diren produktuen kontabilitatea eramateko; TicketBAI betebeharra materialki betetzea; 3. maila errekurtsoak, idazkiak eta eskaerak aurkezteaz; eta, azkenik, 4. maila jakinarazpenak jasotzeaz eta jasotzeaz ari da.

Zergapeko bakoitzak gehienez borondatezko 4 ordezkari eduki ditzake. Ondoko grafikoan ordezkaritza mailen arteko loturak azalduko dira eta maila bakoitzeko gehieneko ordezkarien kopurua zehaztuko da::

Ordezkaritza mailen arteko lotura:

• 2.c) maila: maila hori hautatzeak "1. maila" hautatzera behartuko du.
• 3. maila): maila hori hautatzeak "1. maila" hautatzera behartuko du.
• 4.a) maila: maila hori hautatzeak "1. maila" eta "3. maila" hautatzera behartuko du.
• 4.b) maila: maila hori hautatzeak "1. maila", "3. maila" eta "4.a" mailak hautatzera behartuko du.
• 4.c) maila: maila hori hautatzeak "1. maila", "3. maila", "4.a) maila" eta "4.b) maila" hautatzera behartuko du.

Aldundi Digitala: Borondatezko ordezkaria izan nahi duen pertsona fisiko zein juridikoa ez badago erregistratuta Arabako Foru Ogasunean, Borondatezko Ordezkaritzaren Zerbitzua hautatzen duenean horren berri ematen duen mezua agertuko zaio eta azalduko zaio harremanetan jarri behar dela Arabako Foru Ogasunarekin erregistroan sar dezan (bertara joan daiteke edo bestela faxez, ohiko postaz edo posta elektronikoz egin dezake). Behin erregistratuz gero Diputación Digital erabili ahal izango du borondatezko ordezkari gisa alta emateko eskatzeko.

Ordezkatutako zergapekoa ez badago erregistratuta Arabako Foru Ogasunean, horren berri ematen duen mezua agertuko da eta azalduko da harremanetan jarri behar dela Arabako Foru Ogasunarekin erregistroan sar dezan.

Arabako Foru Ogasunaren bulegoak: Arabako Foru Ogasunera datorren pertsona fisiko edo juridiko bat bertan erregistratuta ez badago, ezer baino lehen erregistratu egingo da prozedurari ekin ahal izateko.

Alta eskabidea aurkezten denetik egutegiko 20 egun pasatu baino lehen onartu behar da. Epealdi horretan onartzen ez bada, eskatutako ordezkaritza ez da baliozkotzat joko eta beraz ez du ondoriorik sortuko.

Borondatezko ordezkaritzaren eskaera ezesten bada, ordezkaritza ez da baliozkotzat joko eta beraz ez du ondoriorik sortuko.

Araudian ezarritako betekizunak betez gero, ordezkaritzari alta emango zaio Borondatezko Ordezkarien Erregistroan eta ordutik aurrera sortuko ditu ondorioak.

Borondatezko Ordezkarien Erregistroan ordezkaritza baten maila aldatuz gero, aldaketak maila berria inskribatzen denetik aurrera sortuko ditu ondorioak.

Ordezkaritza baten ezeztatzeak edo ukoak ondorioak sortzeko ezinbestekoa da adieraztea noiz hasiko den ondorioak sortzen (eskabidea aurkeztu ondoren izan behar da). Bestela, ezeztatzeak edo ukoak egin eta hurrengo egunetik aurrera izango ditu ondorioak.

Bai; izan ere, borondatezko ordezkari bati Ogasunarekiko izapide batzuk egiteko ahala emateak ez dakar berekin zergapekoak berak izapide horiek ezin kudeatu izatea.

Norbaiti ordezkari gisa aritzeko baimena emateko modurik errazena borondatezko ordezkarien erregistroan alta ematea da. Izan ere, hori eginez gero zergapekoak ahala ematen dio ordezkariari itundutako ordezkaritza maila bateko izapideak egiteko eta hark ez dauka zergapekoaren izenean jardun behar duen bakoitzean baimenaren frogagiria aurkeztu beharrik.

Borondatezko aitorpenak beti izapidetzen dira berdin, zergapekoek borondatezko ordezkaria eduki zein ez eduki. Izapideak ez dira aldatzen kudeatzailearen arabera: beti dira batzuk, ordezkariak zein zergapekoak egin.

Prozedura orokorrari jarraituz, Arabako Foru Ogasunak zergapekoari deituko dio bietako zein den baliozkoa argitzeko. Zergapekoa aurkitu ezean, borondatezko ordezkariei hots egingo zaie.

Prozedura orokorrari jarraituz, Arabako Foru Ogasunak zergapekoari deituko dio bietako zein den baliozkoa argitzeko. Zergaduna aurkitu ezean, borondatezko ordezkariari hots egingo zaio.

Zerbait aurkeztutakoan ondoko eragiketak egin ditzakete borondatezko ordezkari aktiboek, hau da, erlazioa indarrean dutenek:

• Borondatezko ordezkaritzaz baliatuta aurkeztutako ereduak kontsultatu.
• Eurek aurkeztutako guztien jaso agiriak aztertu eta inprimatu.
• Eurek aurkeztutakoei buruzko informazioa txertatu.

Laguntza programak zergadunek eurek erabil ditzakete beren kontura, bai eta erakunde laguntzaileek eta erakunde laguntzaile gisa jardun dezaketen borondatezko ordezkariek ere.

Erakunde laguntzaile ez diren borondatezko ordezkariek “norbanako” gisa erabil ditzakete laguntza programak ordezkatzen dituzten zergadunen autolikidazioak eta aitorpenak egiteko eta fitxategiak sortzeko; aldiz, ezin dituzte bidali, ez multzoka ez banaka linean. Beraz, erakunde laguntzaile ez diren borondatezko ordezkariak Diputación Digitalean sartu behar dira laguntza programen bitartez egindako autolikidazio eta aitorpenen fitxategiak bidali ahal izateko. Han sartzeko borondatezko ordezkaritzaren identifikazioa adierazi behar dute eta ordezkatzen duten zergapekoa identifikatu behar dute: gero fitxategia bidali ahal izango dute.

• Erakunde laguntzaileek bidalketak egin ditzakete eta bidalitakoen jaso agiriak kontsultatu, besterik ez; ezin dute begiratu zer ageri den aurkeztutako autolikidazioetan.
• Borondatezko ordezkariek bidalketak egin ditzakete eta bidalitakoen jaso agiriak kontsulta ditzakete, eta gainera autolikidazioak azter ditzakete.
• Aitorpen loteak Diputación Digitalaren bitartez: erakunde laguntzaile gisa erregistratuta daudenek soilik sortu eta bidal ditzakete loteak. Erakunde laguntzaile gisa erregistratuta ez dagoen borondatezko ordezkari batek loteak sortu eta bidali nahi baditu, erregistroan alta emateko eskatu behar du eta horretarako Diputatuen Kontseiluaren 2001eko apirilaren 20ko 50/2001 Foru Dekretuan ezarritako guztia bete behar du.
• Aitorpenak banan-banan Diputación Digitalaren bitartez: borondatezko ordezkariek ordezkatzen dituzten zergadunen aitorpenak banan-banan bidal dezakete, erakunde laguntzaileek ez.

• Borondatezko ordezkari gisa jardun nahi duen edonork zergapeko baten borondatezko ordezkaritza-eskaerari ekin ahal izango dio. Hala ere, pertsona juridikoaren legezko ordezkari gisa agertzen den Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren erabiltzaileak bakarrik gaitu ahal izango ditu baimendunak Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoan.
• Pertsona fisiko bat baimendun izendatzeko, Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren erabiltzaile izan behar du aldez aurretik. Hala ere, ordezkatuak ez du Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren erabiltzailea izan behar, hau da, ez du ziurtagiri elektronikoa edo BAKQ edo Bak eduki behar.
• Ordezkatuak nahiz borondatezko ordezkariak edozein unetan eman diezaiokete baja ordezkaritza-zerrendari. Hala ere, pertsona juridikoaren legezko ordezkariak (baimentzaileak) bakarrik desbaimendu ahal izango du baimendua.
• Borondatezko ordezkari batek Arabako Foru Ogasunaren aurrean soilik egin ditzake jarduketak, ordezkari baten ordezkari gisa. Hala ere, baimendun batek izapideak egin ditzake baimendunaren izenean, Arabako Foru Aldundiaren aurrean.
• Baimendunak baimena onartzeak Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren erabiltzaile-izaera ematen dio, baimenduaren izapide jakin batzuk egiteko baimendun gisa jarduteko soilik. Hala ere, ordezkariak borondatezko ordezkaritzaren zerrenda onartzeak ez du Arabako Foru Aldundiaren Egoitza Elektronikoaren erabiltzaile izaera ematen.
• Borondatezko ordezkari batek jarduketak egin ditzake bere ordezkatuaren ordezkari gisa, bai eta horien ondoriozko jakinarazpenak eta/edo komunikazioak jaso ere, dagoen ordezkaritza-mailaren arabera. Hala ere, baimendun batek baimentzailea balitz bezala bakarrik egin ditzake jarduketak, eta ez ditu inoiz jasoko horien ondoriozko jakinarazpenak eta/edo komunikazioak.

Hildakoaren borondatezko ordezkaritza emateko inprimakia bete eta sinatu beharko duzu, eta Ogasunera bidali, honako bide hauetako edozein erabiliz:

• Egoitza elektronikoaren erregistro telematikoaren bidez
• Emaila: unidadcensal@araba.eus

Hildakoaren azken borondateen ziurtagiria eta testamentua aurkeztu beharko ditu, legezko jaraunsle gisa agertzen dela egiaztatzeko. Testamenturik ez badago, jaraunsleen adierazpena aurkeztu beharko da.

Arabako Ogasuneko Oinordetzen gaineko Zergaren likidaziorako erreferentziazko dokumentazioa aurkeztu bada, ez da inolako dokumentaziorik aurkeztu behar.

Legezko oinordekoaren eta borondatezko ordezkariaren IFZren kopia ere erantsi beharko da.